1 Temmuz’da Çin Komünist Partisi, Tiananmen Meydanı’ndaki bir merasimde on binlerce insanın dahil olduğu büyük kutlamalarla yüzüncü yılını kutladı. Yüzüncü yıl kutlaması, rekor seviyedeki yağışlı yazlardan birinde hava kirliliğinde beklenmeyen bir artış ve bulutlu bir gökyüzü de dahil olmak üzere, gibisi görülmemiş zorluklarla karşı karşıya kaldı.
BULUT TOHUMLAMA OPERASYONU İLE HAVA DEĞİŞTİRİLDİ
Aktiflikten evvelki günlerde fabrikalar ve havayı kirletecek faaliyetler durduruldu, fakat düşük hava akışı, kirliliğin dağılmadığı manasına geliyordu. Komünist Parti istediği hava durumu için milyarlarca liralık yatırım yaptığı bir tekniği kullanma kararı aldı.
Tsinghua Üniversitesi’nden bir araştırma raporu, merasimden çabucak evvel yapılan kapsamlı bir bulut tohumlama operasyonunun gün içinde açık bir gökyüzü ve düşük hava kirliliği sağladığını açıkladı.
NEDİR BU BULUT TOHUMLAMA TEKNOLOJİSİ?
Bulut tohumlama, küçük gümüş iyodür parçacıkları üzere kimyasalların bulutlara eklenmesini, su damlacıklarının etraflarında kümelenmesine neden olarak yağış mümkünlüğünü artıran bir hava değişikliği tekniğidir. Tsinghua’nın çalışması, teknolojinin başarısı hakkında küçük ancak büyüyen bilimsel delillere katkıda bulunuyor.
ÇİN MİLYARLARCA YATIRIM YAPTI
Çin hükümeti, bulut tohumlama teknolojisinin öncülerinden biri ve tarım bölgelerini korumak yahut 2008 Olimpiyatları da dahil olmak üzere değerli olayları düzgünleştirmek için hava durumunu manipüle etme uğraşlarına milyarlarca dolar harcadı.
Öteki ülkeler de bulut tohumlama teknolojisine yatırım yaptı, lakin Çin, aktifliğinin derecesi konusundaki sorulara ve bir alandaki hava durumunu manipüle etmenin öbür bir yerde hava sistemlerini bozup bozmayacağına dair tartışmalara karşın milyarlarca yatırım yaptı.
2 SAATLİK OPERASYON
Pazartesi günü South China Morning Post, kutlama arifesinde bulut tohumlama operasyonunun hava kirliliğinde besbelli bir düşüşe yol açtığına dair yeni bir araştırma makalesi yayınladı.
Etraf bilimi profesörü Wang Can tarafından Etraf Bilimleri mecmuasında yayınlanan makale, merasimin arifesinde iki saatlik bir bulut tohumlama operasyonunun başlatıldığını ve yakındaki dağlık bölgelerde yaşayanların 30 Haziran’da gökyüzüne roket atıldığını gördüğünü bildirdi.
Gazete, roketlerin yağmuru teşvik etmek için gökyüzüne gümüş iyot taşıdığını söyledi. Araştırmacılar, sonuçta ortaya çıkan yapay yağmurun PM2.5 hava kirleticilerinin düzeyini üçte ikiden fazla azalttığını ve Dünya Sıhhat Örgütü standartlarına dayalı hava kalitesi endeksi okumasını “orta”dan “iyi”ye kaydırdığını söyledi.
5 YILDA 233.5 MİLYAR METREKÜP EK YAĞMUR
Geçen yıl Pekin, deneysel hava modifikasyon programını Hindistan’ın 1,5 katı büyüklüğünde ,5.5 milyon kilometrekare, yapay yağmur yahut karla kaplı bir alana genişletmeyi planladığını duyurdu.
2017’ye kadar olan beş yılda devlet medyası, Çin’in teknolojiye 1,3 milyar ABD dolarından fazla harcadığını ve yaklaşık 233,5 milyar metreküp ek yağmura neden olduğunu argüman etti.
OLİMPİYAT VE KIYMETLİ TEPELERDE DE UYGULANDI
Yetkililer, 2019’da olumsuz hava şartlarını bozmak için iyot dolu mermilerin ateşlenmesi üzere hava değişikliği uygulamalarının, Xinjiang’ın tarım bölgelerinde yıllık dolu hasarının %70’ini azaltmaya yardımcı olduğunu söyledi. Bununla birlikte, uygulamalar 2008 Olimpiyatları, 2014 APEC tepesi, Ulusal Gün geçit merasimleri de dahil olmak üzere siyasi ve öteki kıymetli olaylar için de kullanıldı.
Ulusal Tayvan Üniversitesi coğrafya kısmından Dr Shiuh-Shen Chien, Space+Society mecmuasındaki 2019 tarihli bir makalesinde Çin’in hava durumu yetkililerinin, 1980’lere dayanan teknolojik teşebbüslerle iklim denetimlerini onlarca yıldır kurumsallaştırdığını, lakin bunu sadece ticari yahut ziraî nedenlerle değil,aynı vakitte propaganda maksatları için de kullandığını söyledi.
Hürriyet
