Bodrum Milas Havalimanı’nı tercih edenler için Bafa’ya ulaşmak hiç güçlü değil. Yaklaşık yarım saatlik bir seyahatin akabinde Herakleia Antik Kenti tabelasını görüyorsunuz. Oradan sağa dönüp göle ve kıyısındaki Kapıkırı Köyü’ne ulaşıyorsunuz. Antik ismiyle Latmos ya da günümüzdeki ismiyle Beşparmak Dağları’nın testereyi andıran kıvrımları insanın hayal gücünü harekete geçirmekte gecikmiyor.
Medeniyetlerin izleri
Yüksek bir zirvenin üzerinde duran Athena Tapınağı görüş alanıma girdiğinde Herakleia’ya vardığımı anlıyorum. Karia medeniyetinin en kıymetli liman kentlerinden olan Herakleia Antik Kenti’nin kalıntıları, günümüzde Bafa Gölü’nün kuzeydoğusundaki Kapıkırı Köyü’yle iç içe geçmiş durumda. Civarda gezinirken evvel dik bir yamaca şurası Gölyaka Köyü çıkıyor karşıma. Sol yanımda dingin sularıyla Bafa Gölü, sağ yanımdaysa antikçağdaki ismiyle Latmos ya da Beşparmak Dağları uzanıyor. Biraz ilerideki Athena Tapınağı, köy mescidinin beyaz minaresiyle muazzam bir kültürel kombinasyon oluşturuyor. Herakleia, farklı bir antik kent. Bilinen tarihi MÖ 8’inci yüzyıla kadar uzanıyor. Herakleialılar, kentlerini kayalık bir yamaç üzerine kurmuş ve etrafını 5.5 metre yüksekliğinde, 6.5 kilometre uzunluğunda surlarla çevrelemiş. Surların muhakkak kısımları şaşırtan derecede sağlam kalmış. O denli ki birtakım kuleler günümüzde bile fark edilebiliyor.
Denizci bir uygarlığın temsilcileri olan Karialılar, antik devirde deniz ticareti ve mermer madenleriyle zenginleşerek altın çağını yaşamış. Antik Milet kenti ve Didim Apollon Tapınağı, buradan gemilerle götürülen mermerlerle inşa edilmiş. Derken Büyük Menderes Nehri’nin yüzyıllar boyunca taşıdığı alüvyonlar körfezi doldurunca denizden kopmuş Herakleia. Günümüzde Bafa Gölü denizden yaklaşık 17 kilometre uzakta.
Kapıkırı Köyü’nün dört bir köşesine dağılmış antik kalıntıların izini sürmeye başlıyorum. Sarp kayalar üzerine şurası köy meskenleri, güya gökyüzüne asılmış üzere duruyor. MÖ 2’nci yüzyıla tarihlenen Athena Tapınağı, göle ve köye hâkim alçak bir zirve üzerinde kurulmuş. Çabucak ardındaki Kapıkırı İlkokulu’nun bahçesindeki antik Herakleia’nın çok katlı Helenistik agorasından (pazaryeri) geriye yalnızca tek kat kalmış. Agoranın doğusunda senato binası, yanı başında Roma hamamı, biraz daha üst yamaçlarda Roma devri yapılarından antik tiyatro kalıntıları var. Göl kıyısına inen patika üzerinde Endymion Sunağı’yla karşılaşıyorum. Bu alan hem Helenistik hem de Roma periyotlarında kutsal kabul edilmiş. Köyün çabucak girişindeki Bizans Kalesi, günbatımı seyri için şahane bir yer. Güneş ağır ağır alçalırken Bafa Gölü’nün efsanevi sularını da kızıla boyuyor.
8 bin 500 yıllık fotoğraflar
Sonraki sabah doyurucu bir Ege kahvaltısının akabinde küçük bir tekne kiralayıp motorumu Bafa’nın maviliklerine sürüyorum. Gölde beş adacık var. Adaların kimilerinin üzerinde şapel, kimilerinin üzerindeyse manastır ve sur kalıntıları göze çarpıyor. Bafa Gölü etrafında yapılabilecek en iyi aktivitelerden biri de, Beşparmak Dağları’nda tabiat yürüyüşüne çıkmak. Bu yürüyüşte Yediler Manastırı, erken devir Hıristiyanlık çilehaneleri, asırlık şapeller ve eski çağlardan kalma mağara fotoğrafları görülebilir. Karadere Mağarası’nda MÖ 6500’lü yıllarda yapılmış, ‘Latmos’un Dansçıları’ ismi verilen kaya fotoğrafları var. Nitekim de harikalar.
Günümüzde Beşparmak Dağları’nda trekking yapılan 14 ana parkur var. Günde 8-10 saat yürüyüş gerektiren birtakım parkurlara, eşya taşımak üzere eşekler eşlik ediyor.
Selene’nin gözyaşları suyun içinde parlıyor…
Ay ışığında Bafa Gölü kıyısında olmanın insanı hayatın tüm karmaşasından uzaklaştıran bir tarafı var. Gölün kıpırtısız yüzeyi güzelden düzgüne yakamozlandığında, Bafa’yla özdeşleşen mitolojik öyküyü anımsıyorum: Ay tanrıçası Selene, iki beyaz atın çektiği gümüş tekerlekli otomobiliyle Latmos Dağları’nın üzerinde gezinirken, kavalıyla hüzünlü ezgiler çalan güzel keçi çobanı Endymion’u görür görmez ona âşık olur. Geceleri Bafa sularının kıyısında buluşurlar. Aşkları vakitle öylesine ünlenir ki tüm Karia ülkesinde onlar konuşulur. Lakin rabler rabbi Zeus, bu büyük aşkı kıskanır ve zavallı çobanı sonsuz uykuya mahkûm eder. O gün bu gündür hoş Selene, gölün kıyılarında şanssız sevgilisini arar. İşte o günlerden bu yana da dolunaylı gecelerde Bafa Gölü’nün bir öteki hoş olduğu söylenir. Zira suyun üzerine vuran ay ışığının Selene’nin gözyaşlarının pırıltısını açığa çıkardığına inanılır. Sahiden de ay ışığında Bafa Gölü’nün hoşluğu söylendiği kadar var.
Hürriyet
