Uzun bir müddettir imtihana hazırlanmak bilhassa pandemi devrinde YKS adaylarının yorucu bir süreç geçirmelerine neden oldu. Bir buçuk yıldır yaşanan belirsizlikler, meskenden çıkamamak ve okulların bir açılıp bir kapanması öğrenciler üzerine daha büyük yüklerin eklenmesine neden oldu. İmtihan gününün yaklaşması ise imtihana girecek adaylarda korku ve endişeyi arttırdı. Olumsuz hislerin daha kollayıcı olduğunu söyleyen MEF Üniversitesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zümra Atalay, “Kaygı ve dehşet üzere olumsuz hisler birey için daha kollayıcıdır. Zira bizim daha fazla performans sergilememizi sağlar. Ayrıyeten bu hisler makus ya da düşman değildir. Hatta bir noktaya kadar dostumuzdur. Zira aslında buradaki sorun ve bizim için zorlayıcı olan şey his değil, bizim his ile kurduğumuz ilgi biçimi” dedi.
Yaşadığımız duyguyu ‘hoşa gitmeyen bir duygu’ olarak gördüğümüz vakit zihnimizin olumsuz senaryolara yöneldiğini belirten Prof. Dr. Zümra Atalay kelamlarını şöyle sürdürdü:
“O senaryolar daima varlar. Zira karşımızda bizi zorladığını düşündüğümüz hususla ilgili sorumlulukları alabilmemiz için bizi uyarıyor. Bak imtihandan geçebilmek için çalışmalısın, bu zorlanmayla baş etmek için performans göstermelisin diyor zihin. Zati asıl korku ve gerilimle ilgili sorun burada başlıyor. Yaşadığımız hissin yoğunluğu ve onun bizi yönetmesine müsaade vermemiz asıl sorun.
Zira bazen hayatta yaşadığımız güzele gitmeyen hisleri kendimizden büyük tutuyoruz.
İmtihan için de tıpkı durum geçerli. İmtihan gerilimi aslında imtihanın kendisinden çok imtihanın sonucuna dair beklentilerimiz, endişelerimiz ve olumsuz senaryolarımızdır. Münasebetiyle bu hisleri fark edip hissetmek gerekiyor. Zira burada bu his ile kurduğumuz alaka biçimi çok değerli. ‘Bu duyguyu hisseden kişi benim fakat bu his ben değilim’ diyebilmek gerekiyor. Zira zihinde birçok his var. Tasa anında hissedilenler zihinin içindeki niyetlerden yalnızca birkaç tanesi. Yani başarısız olmak üzere başarılı olmak da var. Güzele giden ve gitmeyen kanılar ve hisler zihnin içeriğini oluşturuyor. Öncelikle bunu fark etmek lazım. İmtihan sorun değil imtihana dair his ve niyetler bizim sorunumuz. Öteki yandan olumsuz duygusal bir durum yaşadığımızda o duyguyu yalnızca biz yaşıyormuşuz üzere davranıyoruz. Güya imtihana giren o kadar kişi ortasında tek dert duyan bizmişiz üzere davranıp kendimizi izole ediyoruz.”
5 UNSURDA İMTİHAN GERİLİMİNİ DİREKTÖRÜN YOLLARI
1. Tüm bunlarla başa çıkabilmek için hislere müsaade vermek gerekiyor. Hisleri bir düşman olarak görmeden bizi motive eden bir istikametini fark etmemiz gerekiyor. Biz buna hislerle arkadaşlık kurmak diyoruz. Yaşadığımız her ne ise onu fark edebilmek ve isimlendirmek çok kıymetli.
2. Sorunun gelecek telaşıyla ilgili olduğunu bilmek çok değerli. Bu sebepten konsantrasyonu şu ana taşıyabilmek ve orada tutmak gerekiyor. Gelecekle ilgili kaygılanmak yerine şu anda yapılabileceklere odaklanmalı.
3. Bilhassa son periyotta imtihan derdiyle ilgili olarak yalnız olmadığımızı bilmemiz gerekiyor. Aşağı üst imtihana girecek olan herkes birebir hisleri yaşıyor. Bunu bilmeniz ve farkında olmanız çok değerli.
4. Hisleri tanıdıktan sonra onlarla yaşamayı bilmek de gerekli. Örneğin imtihan sırasında bu hisler zihinde belirdiğinde onları geçiştirmeden devam edebilmek kıymetli. Bu hisler varken panik yapmak yerine imtihana odaklanmalı.
5. Vücudu rahatlatmak, zihni rahatlamaktan daha kolaydır. Bütün bu gerginlikler vücudun kasılmasına neden olur. Münasebetiyle vücudu ve nefesi rahatlamak, meditasyon yapmak ve vücuda odaklanmak zihnin de rahatlamasına yardımcı olur.
TELAŞIN GEREKSİZ OLDUĞUNU SÖYLEMEK BİR İŞE YARAMAZ
“Zihin bir üretim fabrikasıdır. Güzele gitmeyen kanılar üzere imtihanın mümkün sonuçlarına nazaran de senaryolar üretir. Bu hislerin geçmesini beklersek geçmeyecektir. Onlarla yaşamayı öğrenmeliyiz. Hasebiyle imtihan gerilimi yaşayan çocuğa yaşadığı hissin gereksiz olduğunu söylemek hiçbir işe yaramaz. Ona bunu hissederken yaşadığı hissin olağan olduğunu anlatmamız lazım. Zira hisleri biz seçemeyiz lakin onları deneyimleme biçimimizi seçebiliriz. Dolaysıyla çocukla ‘duygudaşlık’ kurabilmek çok kıymetli. Onlara şefkatli yaklaşmak gerekiyor. Lakin bu şefkat acımak ya da onu kurban olarak görmek manasına gelmiyor. ‘ Sana bu devir nasıl dayanak olabilirim’ sorusunu sorabilmek çok kıymetli. Zira herkes en iyi kendini bilir ve bu sorunun yanıtı çocuğun neye muhtaçlığı olduğunu ortaya çıkarır. Seni dinleyebilirim demek çok değerli.”
Hürriyet
