18. yüzyıl sonlarında, kölelik tersleri, İngiliz halkını üretiminde kölelerin çalıştırıldığı eserleri satın almamaya çağırdı. Ve bu davet işe yaradı. 300 binden fazla kişinin şeker satın almayı durdurması, köleliğin kaldırılması tarafındaki ağırlıkları da artırdı.

#StopHateforProfit (Kâr için Nefreti Durdur) kampanyası, boykotu siyasi araç olarak kullanan son hareket.

Kampanya, Facebook’un nefret içeren ve ırkçı paylaşımları kaldırmak için gereğince uğraş sarf etmediğini savunuyor.

Şu ana kadar kimi büyük şirketler kampanyaya katılarak Facebook ve birtakım başka toplumsal medya platformlarına reklam vermeyi durdurduklarını açıkladı. 

Unilever, Coca-Cola ve Starbucks üzere reklamlarını Facebook’tan çeken şirketler arasına Ford, Adidas ve HP de eklendi.

Axios haber sitesi, Microsoft’un da “uygunsuz içerikler” hakkındaki telaşları nedeniyle, Mayıs ayında Facebook ve sahibi olduğu Instagram’a reklam vermeyi durdurduğunu yazdı.

Öte yandan Reddit ve Twitch üzere öteki toplumsal medya platformları, kendi nefret zıddı tedbirlerini alarak, Facebook üzerindeki baskıyı artırdı.

Itimat kaybı

Evet bu boykot Facebook’a zarar verebilir mi?

Bu sorunun kısa karşılığı, evet. Facebook’un gelirinin büyük kısmı reklamlardan geliyor.

Aviva Inverstors’tan David Cumming BBC Today programında, inanç kaybı ve ahlaki unsurların yokluğuna dair algının, şirketi “mahvedebileceğini” söyledi.

Cuma günü Facebook payları yüzde 8 düştü – bu, Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg’in teorik olarak yaklaşık 6 milyar dolar daha yoksullaşması manasına geliyor.

Fakat bu boykotun Facebook için uzun devirde varoluşsal bir tehdit oluşturup oluşturmayacağını kestirim edebilmek kolay değil.

Öncelikle bu, bir toplumsal medya şirketinin karşılaştığı birinci boykot değil.

2017’de birçok büyük şirket, reklamlarının ırkçı ve homofobik medyalarla gösterilmesinin akabinde, YouTube’a reklam vermeyi durduracaklarını açıklamıştı.

Bu boykot şu an neredeyse külliyen unutulmuş durumda. YouTube boykot kararı sonrası kimi kurallarında değişikliğe gitti ve YouTube’un sahibi Google’da işler şu an tıkırında.

Bu boykotun Facebook’a iddialarınızdan daha az zarar vereceğine inanmak için öbür sebepler de mevcut.

Daha düşük bütçeli çok fazla reklam veren var

Öncelikle, birçok şirket yalnızca Temmuz ayında, bir aylık boykot uyguladı.

2. olaraksa – ki bu daha kıymetli – Facebook’un reklamlarının birçoğu daha küçük ve orta ölçekli binlerce şirketten geliyor.

CNN’in haberine nazaran Facebook, en büyük bütçeli 100 şirketin reklamlarından geçen yıl 4,2 milyar dolar kazandı. Bu Facebook’un reklam gelirinin yüzde 6’sına tekabül ediyor.

Şu ana kadar orta ölçekli şirketlerin büyük çoğunluğu boykota katılmadı.

Reklam ajansı Digital Whiskey’nin strateji departmanı lideri Mat Morrison, Facebook’a reklam vermemeyi maddi olarak kaldıramayacak çok fazla küçük şirket olduğunu söylüyor.

Morrison, yüksek fiyatlardan dolayı televizyonlara reklam veremeyen bu firmalar için, daha ucuz reklam imkanı sunan Facebook üzere platformların çok değerli olduğunu belirtiyor.

Morrison “İşlerimizi sürdürebilmemizin tek yolu, hedeflediğimiz kişisel kitlelere bu platformlar üzerinden ulaşabilmek. Bu nedenle reklam vermeye devam edeceğiz” diyor.

Birtakım açılardan Facebook, lobicilik yapmak için elverişli bir şirket üzere görünüyor. Facebook’un idare yapısı, sahibi ve CEO’su Mark Zuckerberg’e, değişim yapabileceği büyük bir güç veriyor.

Yani Zuckerberg bir şeyi isterse, hakikaten yapabilir. Facebook’ta değişim için yalnızca bir kişinin başının değişmesi gerekiyor.

Fakat bunun tam aksisi de tasdikli. Hissedarların Zuckerberg’e, başka şirketlerdekilerin tersine, basınç yapabilecek kabiliyeti yok. Yani Zuckerberg değişim istemezse, yapmaz. 

Yeniden de Zuckerberg, kimi adımları atmaya hazır olduğunun sinyallerini verdi. Cuma günü Facebook, nefret içeren paylaşımları etiketleyeceğini açıkladı. Bu hafta yeni adımlar da bekleniyor.

Lakin bu değişikliklerin “Kâr için Nefreti Durdur” kampanyasını ortadan kaldırmaya yetmesi beklenmiyor.

Ve bu sırada sair platformlar da kendi tedbirlerini almaya devam ediyor.

Pazartesi günü Reddit, taciz ve tehditkar davranışlarda bulunan birtakım muharrirlerin toplandığı “The Donald Forum” üzere başlıkları engelledi.

Reddit, ABD Lideri Donald Trump’la direkt bağlı olmayan ama onu destekleyen içeriklerin paylaşılmasına yardım eden topluluğun içeriklerinin geniş kitlelere ulaşmasının önüne geçti.

Ekseriyetle oyun oynayanların medya yayını için kullandığı Twitch de Trump’ın kampanyası tarafından kullanılan bir hesabı muvakkat olarak dondurdu.

Amazon’un sahip olduğu görüntü streaming sitesi, Trump’ın mitinglerine ilişkin iki medyanın platformun nefret söylemi kurallarının ihlal ettiğini açıkladı. 

Twitch’in açıklamasında “Siyasi ya da haber bedeli olan içeriklerde ayrımcılık yapmıyoruz” dendi.

Bu yıl tüm toplumsal medya şirketleri için çekişmeli bir yıl olacak ve Facebook da bundan muaf değil.

Şirketlerin bu periyottaki kılavuzu ise yeniden bilançoları, yani ticari korkuları olacak.

Son boykotun sonbahara kadar uzaması ve daha çok şirketin katılması halinde, bu yıl Facebook için belirleyici bir yıl olabilir.

Hürriyet