Saraç kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yeni YÖK, yetki periyodu süreçlerini başlatarak teferruat ile uğraşmayı artık terk etti. Mevcut maddelerden şikâyet etme acziyetine düşme yerine mevzuatın imkânlarını akılcı bir şekilde kullanmaya başladı. Güçlü koordinasyon-esnek idare usulünü benimseyerek ‘yükseköğretim siyasetleri yapan ve uygulayan’ bir kurum halini aldı. Yükseköğretim Kalite Konseyinin kurulması, Yükseköğretimde Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi, YÖK 100/2000 Doktora Projesi, Amaç Odaklı Milletlerarasılaşma, Üniversite-Sanayi İş Birliği, Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm, Açık Bilim ve Açık Erişim Projesi, Ortadoğu’da Akademik Mirası Muhafaza Projesi, Geleceğin Meslekleri Projesi, YÖK-Akademi Projesi” üzere pek çok projeyi hayata geçirerek sonuçlarını kamuoyu ile paylaştık ve Yeni YÖK olarak 2020 yılında da bu çalışmalara yenilerini ekledik. Yeni YÖK olarak, yükseköğretimin toplumsal bir uzlaşı alanı olması gerektiğine inanıyor ve bunun için çalışıyoruz. Kamu kurumuyuz, kamuya hizmet ediyoruz, kamuya hizmet anlayışımız gereği şeffaflık içinde hesap verebilir olmaya kıymet veriyoruz. Onun için 2020 yılında misyon tarifimiz içindeki rutin işlerin dışında gerçekleştirdiğimiz sonuç üreten projelerimiz, yeni ve yenilikçi teşebbüslerimizin öne çıkanlarını kamuoyu ile paylaşıyoruz. YÖK değişti… Emelleri ile, takip ettiği formülleri ile, ortaya koyduğu yükseköğretim anlayışı ile, iş yapış hali ile, öncelikleri ile her alanda değişti ve yenilendi… Artık “Yeni YÖK” de Türk yükseköğretim sistemini değiştiriyor. Sizlere 2020 yılında “Yeni YÖK” olarak gerçekleştirdiğimiz proje ve düzenlemelerin bir kısmını sunuyoruz. Türk yükseköğretimini planlamalarımıza uygun bir halde, tedrici bir surette yine yapılandırmaya 2021 yılında da devam edeceğiz.”
İşte YÖK tarafından 2020 yılında hayata geçirilen projeler ve yenilikler:
‘YÖK-GELECEK PROJESİ’
‘YÖK- Gelecek Projesi’; ‘Öncelikli Alan Araştırma Vazifelisi İstihdamı’, ‘Öncelikli Alanlarda Öğretim Üyesi İstihdamı’, ‘YÖK Akademik Kariyer-Liyakat Platformu’ olmak üzere üç evre olarak kurgulandı. Bu projeyle ‘şeffaflık, liyakat ve fırsat eşitliği’ gözetilerek akademik takım istihdamında mevcut genel cari yordama ek olarak bir yenilik getirildi. Birinci iki etabının uygulamaları hayata geçirilen proje 2021 yılında daha da genişletilecek.
‘YÖK SANAL LABORATUVAR PROJESİ’
Üniversitelerin başta fen ve mühendislik fakülteleri ile meslek yüksekokullarının çeşitli programlarında yer alan genel kimya ve fizik laboratuvarı dersleri birinci sefer sanal ortamda verilmeye başlandı.
‘YÖK DERSLERİ PLATFORMU’
‘YÖK Dersleri Projesi’ kapsamında, Anadolu, Atatürk, İstanbul ve Orta Doğu Teknik Üniversiteleri tarafından üretilen dijital ders içerikleri, ‘YÖK Dersleri Platformu’ isimli web orta yüzünde, fiyatsız 6 GB’lık ‘Uzaktan Eğitime Destek’ internet paketiyle birlikte üniversite öğrencilerinin erişimine sunuldu.
‘BÖLGESEL KALKINMA ODAKLI ÜNİVERSİTE’ SAYISI 15’E ÇIKARILDI
Artvin Çoruh, Bartın, Hitit, Kırklareli ve Yozgat Bozok üniversitelerinin ‘Bölgesel Kalkınma Odaklı Üniversiteler’ kapsamına dâhil edilmesiyle birlikte projedeki üniversite sayısı 15’e çıkarıldı.
ÜNİVERSİTELERLE İLGİLİ KIYMETLENDİRME RAPORLARI YAYIMLADI
Şeffaflığın rekabeti, rekabetin kaliteyi yükselteceği fikri ile üniversitelerin bir evvelki yıla ilişkin datalarına ait genel kıymetlendirme raporlarının yayımlanmasına devam edilerek; (a) ‘Vakıf Yükseköğretim Kurumları’, (b) ‘Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporu’ ile (c) Araştırma Üniversiteleri performans karneleri açıklandı.
YÖK’ÜN KORONAVİRÜS TEDBİRLERİYLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI
Üniversitelerde “Koronavirüs Kurulları (KOVKOM)” oluşturuldu. Salgın sürecinde üniversiteler için “Küresel Salgında Yeni Olağanlaşma Süreci Rehberi” hazırlandı. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile işbirliğiyle ‘Küresel Salgın Bağlamında Yükseköğretim Kurumlarında Sağlıklı ve Pak Ortamların Geliştirilmesi Kılavuzu’ hazırlanarak üniversitelere iletildi. YÖK bünyesinde “Uzaktan Öğretim Siyasetleri Komisyonu” oluşturularak akademide salgına yönelik yapılan çalışmalarla ilgili ‘COVID-19 Bilgilendirme’ web sitesi hizmete açıldı.
TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNDE ‘KARMA (HİBRİT) ÖĞRETİME’ GEÇİLDİ
‘Yeni YÖK’, Türk yükseköğretim sistemine dünyanın pek çok ülkesinde uygulanan ‘karma (hibrit) öğretim’ modelini kazandırdı ve yapısal değişim sürecine devam ettirdi. Üniversitelere bütün örgün programlarda uzaktan öğretim yoluyla verilebilecek ders oranını yüzde 30’dan yüzde 40’a kadar yükseltme yetkisi verildi.
YÖK RASYONEL KONTENJAN SİYASETİ DOLULUK ORANLARINI ARTIRMAYA DEVAM ETTİ
Program kontenjanlarında yapılan rasyonel planlamalar sonucunda 2020-YKS yerleştirmeleri sonucunda üniversitelerdeki doluluk oranları bütün başlıklarda artarak yüzde 95 düzeyine yükseldi. Boş kontenjan sayısındaki azalma bu yıl da devam etti. Boş kontenjan sistem için sorun olmaktan çıktı.
ÖĞRENCİLERE YÖNELİK YENİ BURS İMKÂNLARI
‘YÖK Dayanak Bursları’ kapsamına bu yıl ‘felsefe’ kısmı de dâhil edildi. YÖK ile İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) ortasında protokol imzalanarak başarılı öğrencilerin madencilik bölümüne çekilmesi için burs, staj ve istihdam imkânları sağlandı. Öteki bölümler ile birebir minvalde dayanaklar için süreç başlatıldı.
MİLLETLERARASI ÖĞRENCİ SAYISINDA REKOR ARTIŞ
Yeni YÖK’ün milletlerarası başarısı UNESCO tarafından da tescillendi. UNESCO 2018 yılı datalarına nazaran Türkiye, dünyada en çok milletlerarası öğrenci çeken birinci 10 ülke ortasında ‘ilk kez’ yer aldı. Memleketler arası öğrenci sayısı 2014 yılında 48 bin iken, Yeni YÖK’ün ‘Hedef Odaklı Uluslararasılaşma’ siyasetiyle, Avrupa ülkelerinde son yıllarda görülmeyen rekor bir artış ile 200 bini aştı. 2021’de bu sayının 220 bini aşması hedefleniyor. Gelecek yılın UNESCO raporlarında bu oran son iki yılın datalarının girilmesi ile daha da büyüyecek.
ÜLKEMİZE NİTELİKLİ ÖĞRENCİ ÇEKMEYE YÖNELİK DÜZENLEMELER
Yükseköğretime girişte muvaffakiyet sıralaması koşulu bulunan yükseköğretim programları haricinde yurt dışı yatay geçiş kontenjanlarındaki yüzde 50 kısıt kaldırılarak, yurtiçi yatay geçiş kontenjanı kadar kontenjan ayrılabilmesine imkân tanındı. Nitelikli öğrencilerimizin ülkemize dönmesi için dünya üniversite sıralamalarının rastgele birinde birinci 1000’de yer alan üniversitelerden yapılacak yatay geçişler için kolaylıklar sağlandı.
YURTİÇİ VE YURTDIŞINA YÖNELİK SANAL FUARLAR
Salgınının ülkemize memleketler arası öğrenci akışını olumsuz istikamette etkilememesi emeliyle. birinci defa yurtdışına yönelik ‘Study in Turkey YÖK Virtual Fair 2020’ sanal fuarı düzenlenirken, ülkemizdeki üniversite adayları için de ‘Üniversiteni Keşfet YÖK Sanal Fuarı-2020’ dijital ortamda YÖK tarafından birinci sefer düzenlendi.
‘YÖK 100/2000 DOKTORA PROJESİ’ GELİŞEREK DEVAM EDİYOR
Öğrenci sayısının 5 bine ulaştığı bu Türkiye Projesi kapsamında ‘salgın odaklı 22 alan’ belirlenerek ‘100/2000 YÖK Doktora Bursu Pandemi Periyodu Özel Daveti’ne çıkıldı. Ülkemizdeki ‘aşı ve ilaç’ çalışmalarına projedeki yaklaşık 800 doktora bursiyeri de büyük katkı sundu. Ülkemizin ‘Türkiye’nin Otomobili’ ve ‘Yerli ve Ulusal Teknoloji Hamlesi’ çalışmalarına katkı sağlamak gayesiyle projeye yeni ve şimdiki bilim alanları eklendi.
YÜKSEKÖĞRETİMDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM
‘Yükseköğretimde Dijitalleşme Projesi’ kapsamında 16 olan üniversite sayısı 24’e çıkartılarak ’60 binin üzerinde öğrenci ve 10 binin üzerinde öğretim elemanına’ dijital eğitimler verildi. Ayrıyeten, YÖK ve CISCO ortasında dijital eğitim alanındaki işbirliği kapsamında Anadolu üniversitelerinde belirlenen akademisyenlere dijital eğitim verildi. Projenin 3’üncü fazına Anadolu’dan 30 yeni üniversiteyle devam edilecek.
‘AÇIK BİLİM VE AÇIK ERİŞİM’ ÇALIŞMALARI
Yeni YÖK’ün başlattığı ‘Açık Bilim ve Açık Erişim’ çalışmaları devam ediyor. Ülkemizin görünürlüğüne ve üniversite sıralamalarına katkı sağlayacak bu projeyle bütün üniversitelerde milletlerarası standartlarda ‘Ulusal Akademik Açık Erişim Sistemi’nin kurulması hedefleniyor. Böylece bilimsel faaliyetler sonucunda yazılan lisansüstü tezler, makaleler, kitaplar, kongre bildirileri ve başka yayınların bibliyografik kontrolü sağlanarak açık erişimli olarak araştırmacıların hizmetine sunulacak.
YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNDA YASAL DÜZENLEMELER
YÖK’ün teşebbüsleriyle TBMM Genel Konseyinde kabul edilen yasal düzenleme kapsamında; doçentlik müracaat ve imtihanlarının yılda ikiden fazla yapılması, açıköğretim fakültelerinde artan gelirin doktoralı insan yetiştirilmesi için aktarılması, 50/d’li araştırma vazifelilerinin mezuniyetleri sonrasında takımları ile alakalarının altı ay daha devam etmesi, disiplin kabahatlerinin yine düzenlenerek birtakım aksiyonların hata olmaktan çıkarılması, intihalin ise ağırlaştırılması üzere çok değerli yapısal değişiklikler hayata geçirildi. Vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarına ödenen fiyatın devlet üniversitelerindeki emsallerinden düşük olmaması, bu üniversitelerdeki öğretim üyelerinin de aşikâr bir yıl kuralına bağlı olarak yeşil pasaport alabilmesi, teminat fonunun getirilmesi üzere toplumun ve bu üniversitelerde çalışan öğretim elemanlarının beklentisini karşılayan hususlar de yer aldı. Ayrıyeten ‘öğrenci dostu YÖK’ sayesinde vakıf üniversitelerinin öğrenci burslandırma oranı yüzde 10’dan 15’e çıkarılarak 12 bin öğrenci daha fiyatsız okuyabilme imkânına kavuştu.
TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNE BİRİNCİ KEZ ‘BİRLİKTE İŞ YAPMA MODELİ’ KAZANDIRILDI
‘Yeni YÖK’ün teşebbüsü ile Türk yükseköğretimi yeni bir model daha kazandı. Artık alanında öne çıkmış üniversiteler, stratejik hususlarda ortak Ar-Ge yapacak ve kamu kaynaklarının aktif ve verimli kullanımı sağlanacak. Birinci olarak Gazi, Ankara ve Orta Doğu Teknik Üniversiteleri işbirliği için ‘Nörobilim ve Nöroteknoloji Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezi’ (NÖROM) kuruldu.
ARAŞTIRMANIN ÖNÜNÜ AÇACAK YENİ DÜZENLEMELER
YÖK, uzun müddettir üzerinde çalıştığı ‘Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Yönetmeliği’nde, proje değerlendirmesi yapacak uzmanlara fiyat ödenmesi, memleketler arası projelere katkı hissesi ödenebilmesi, projelerin ve kaynak transferinin aktif, ekonomik ve verimli kullanılabilmesi için esaslı değişiklikler gerçekleştirdi.
YABANCI ASILLI AKADEMİSYEN İSTİHDAMINDA KALİTE EKSENLİ DÜZENLEMELER
Yabancı Asıllı Öğretim Elemanı İstihdamında kalite eksenli değişikliklere gidildi. Üniversitelerin hazırlık sınıflarında vazife yapacak yabancı asıllı öğretim elemanlarının ‘dil öğretimi tecrübesi’ne sahip olması kaidesi getirildi. Ayrıyeten hazırlık sınıfı dışındaki programlarda ders verecek olanlarda da akademik deneyim ve muvaffakiyet aranması kararı alındı.
EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN MÜFREDATLARINA YÖNELİK TARİHİ KARAR
Yeni YÖK’ün yetki dönemi kapsamında, eğitim / eğitim bilimleri fakültelerindeki öğretmenlik lisans programlarındaki derslerin, müfredatların ve kredilerin belirlenmesiyle ilgili yetki bütünüyle üniversitelere devredildi.
FEN VE MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİNİN SANAYİ EĞİTİMİ İÇİN TEŞVİK VE TAKVİYE
Hükümetin takviye ve aktardığı kaynaklar ile, 2019-2020 eğitim ve öğretim yılının güz periyodu için 24 devlet üniversitesinde fen ve mühendislik lisans programlarında tahsil gören 3 bin 679 öğrenciye sanayi eğitimi görmeleri için takviye verildi.
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE BULUNAN MYO’LARA BÜYÜK TAKVİYE
Hükümetin dayanağı ile, 2019-2020 yılında OSB içinde kurulan 11 MYO’nun imalat ve lojistik dalıyla ilgili 16 farklı programında tahsil gören toplam 2 bin 839 öğrenciye genel okul bütçesinin dışında öğrenci başına ortalama 5 bin TL fiyatında eğitim takviyesi verildi.
KLİNİK BRANŞLARDA (TIP) UZMANLIK DIŞINDA BİRİNCİ SEFER KLİNİK UYGULAMA YÜKLÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLAR AÇILDI
Bu düzenleme ile yetkinlikleri artırılmış uzman doktorlar klinik bilimlerde eğitim ve öğretim ile bilimsel faaliyetlerde kalite çıtasını yükselteceklerdir. Bu programlar bilimin ve teknolojinin gerekliliklerine uygun biçimde disiplinlerarası olma özelliği de taşıyor.
Hürriyet
