Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak-mart periyoduna ait büyüme sayılarını açıkladı. Büyümede sanayi ve hizmetler kesiminin katkısı dikkat çekti. Türkiye birinci çeyrekte yüzde 7’lik büyüme sayısını yakaladı. Vatandaşın tüketimi ve yatırımlar büyümede tesirli oldu. TÜİK’in açıkladığı üretim sistemi hesabına nazaran, sanayi üretimi geçen yılın birinci çeyreğine nazaran yüzde 11.7 büyüyerek iktisada 2.46 puanlık katkı yarattı. İmalat sanayi ise 12.2’lik bir performansla 2.12 puanlık, tarım dalındaki yüzde 7.5’lik büyüme 0.21 puanlık katkı sağladı. Geçen yılın birinci çeyreğinde küçülen inşaat bölümü bu yılın birinci çeyreğinde baz tesiriyle yüzde 2.8 büyürken, 0.17 puanlık katkı yarattı. Hizmetler kesiminde birinci çeyrekte yüzde 5.9’luk büyüme görüldü ve 1.35 puanlık katkı dikkat çekti. Talebin de tesiriyle bilgi bağlantı dalında yüzde 18.10’luk birinci çeyrek büyümesinin iktisada katkısı 0.54 puan oldu. Geçen yıl ikinci ve üçüncü çeyrekteki yüksek büyümelerin yaşandığı finans dalında bu yıl birinci çeyrekte yüzde 2.9’luk büyüme iktisada 0.15 puan katkı getirdi. Gayrimenkul kesimi yüzde 2.4 büyüme ile 0.22 puanlık katkı yarattı. İdari dayanak hizmet faaliyetlerinde yüzde 5.3’lük büyüme var. Dal geçen yılın birinci çeyreğinden bu yana birinci defa ekonomik büyümeye olumlu katkıda bulundu. Kamu idaresi, eğitim, sıhhat ve toplumsal hizmet faaliyetlerinde yüzde 3.7’lik büyümenin 0.44 puanlık katkı yarattı. Başka hizmet faaliyetleri de yeniden açılmanın tesiriyle yüzde 14.4 büyüdü 0.34 puanlık katkı sağladı.
VATANDAŞIN TESİRİ
TÜİK’in tüketim metoduyla hesabına nazaran vatandaşın tüketimi büyümede kıymetli rol oynadı. Birinci çeyrekte vatandaşın tüketimi yüzde 7.4 büyüdü ve yüzde 7’lik büyümenin 4.42 puanı tüketimden geldi. Vatandaşın tüketiminde sağlam tüketim mallarındaki artış süratli büyümesini sürdürdü. Birinci çeyrekte güçlü tüketim mallarındaki büyüme yüzde 58.2 oldu. Devletin tüketimi birinci çeyrekte yüzde 1.3’lük bir büyüme gösterdi. 0.2 puanlık katkı sağladı.
MAKİNE TEÇHİZAT
TL’deki güçlenmeyle ithal makine ve teçhizat makinesi yatırımlarının artması toplam yatırımlarda yüzde 11.4’lük güçlü bir büyüme yarattı. Yatırımlardaki bu büyüme iktisada 2.85 puanlık katkı sağladı. İhracat ise dış pazarlarda açılmanın tesiriyle artan taleple yüzde 3.3 büyüdü ve 0.81 puanlık katkı getirdi. İthalat ise yüzde 1.1 gerileyerek 0.25 puan büyümeyi olumlu etkiledi. Stoklardaki erime de büyümeyi 1.53 puan geriye çekti. Makine ve teçhizat yatırımlarında geçen yılın birinci çeyreğine nazaran yüzde 30.5’lik büyüme oldu.
İSTİKRARLI VE SAĞLIKLI BÜYÜMENİN GÖSTERGESİ
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Twitter’dan yaptığı değerlendirmede, birinci çeyrekteki yüzde 7’lik büyümenin yüzde 56’sının net dış talep ve yatırımlardan geldiğini belirterek, “Bu, istikrarlı ve sağlıklı büyümenin göstergesi. İstihdam oluşturan, gelir dağılımını iyileştiren ve istikrara odaklanan siyasetleri kararlılıkla uygulayacağız. Büyümenin finansman kalitesi önceliğimiz” dedi. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da, devam eden salgın kaidelerine karşın Türkiye iktisadının 2021’nin birinci çeyreğinde yüzde 7 büyümeyi başardığını belirterek, “Yüzde 12.2 büyüyen imalat sanayi, GSYH’deki artışa yeniden en çok katkı sağlayan dal oldu. Maksadımız üreterek sağlıklı büyümek” dedi.
İŞ DÜNYASINDA BÜYÜME SEVİNCİ
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye iktisadının birinci çeyrek büyüme sayılarına ait, “Yüzde 7 büyüme memnuniyet verici. Başta hizmetler bölümü olmak üzere, salgından en fazla olumsuz etkilenen ve büyümeden yeteri kadar hisse alamayan bölümlerimiz için dayanak adımlarının sürdürülmesini istiyoruz” tabirlerini kullandı. Dış Ekonomik Bağlantılar Heyeti (DEİK) Lideri Nail Olpak, bilgiler doğrultusunda, Türkiye’nin artık yalnızca büyüyen değil, büyümenin ivmesini de artıran bir periyoda girdiğini belirterek, “Salgına karşın beklentiyi aşan, istikrarlı, sürdürülebilir ve kaliteli büyüme kompozisyonu sevindirici” dedi. Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Lideri Abdurrahman Kaan da, koronavirüsün bütün negatif tesirlerine karşın yılın birinci çeyreğinde gerçekleşen yüzde 7’lik bu büyümenin, iş dünyasının Türkiye iktisadına olan inancını teyit eder nitelikte olduğunu belirtti.
OECD’DE BİRİNCİ SIRADA
TÜRKİYE, yılın birinci çeyreğindeki yüzde 7’lik büyüme ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri ortasında en çok büyüyen ülke oldu. OECD 2021 global büyüme kestirimini yüzde 5.6’dan yüzde 5.8’e yükseltti. OECD datalarına nazaran kimi ülke ve ülke kümelerinin açıklanan birinci çeyrek büyüme oranları şöyle:
KİŞİ BAŞI GELİR 8.736 DOLAR
TÜİK datalarına nazaran, birinci çeyrekte Türkiye iktisadının büyüklüğü TL bazında cari fiyatlarla 1 trilyon 386 milyar 347 milyon lira olurken, bazında 188 milyar 65 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kişi başı ulusal gelir ise birinci çeyrek itibariyle hesaplandığında 8 bin 736 dolara yükseldi. Kişi başına gelir 2017 yılında 10 bin 696, 2018 yılında 9 bin 792, 2019 yılında 9 bin 213 ve geçen yıl da 8 bin 599 dolar olmuştu.
Hürriyet
