TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) hidroelektrik santral (HES) teknolojilerine yönelik tasarım ve üretim kabiliyetlerinin Türkiye’ye kazandırılması için protokol imzaladı.
TÜBİTAK’tan yapılan açıklamaya nazaran, Hidro Elektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi Projesi (MİLHES) ile Plazma Teknolojileri İle Baca Gazı Emisyonlarının Giderilmesi Projesi protokollerinin imza merasimi, TÜBİTAK Lideri Hasan Mandal, EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz ve TÜBİTAK MAM Lideri Osman Okur’un iştirakiyle gerçekleştirildi.
MİLHES Projesi, TÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Programı ile fonlandı. TÜBİTAK MAM idaresinde yürütülen proje, EÜAŞ Kepez-1 HES’in bir ünitesinde uygulandı.
Elde edilen 11 megavoltamper (MVA) kapasite için HES ekipmanı tasarım, üretim ve uygulama bilgisi Sarıyar HES projesi ile 50 MVA düzeyine çıkartılıyor.
Yerli imkanlarla baştan tasarlandı
Ulusal hidroelektrik santralinin temelini oluşturan düşey taban Francis türbini, senkron generatör, sürat regülatörü, ikaz sistemi, denetim ve müdafaa sistemleri ve tüm başka yardımcı bileşenler, yerli imkanlar kullanılarak en baştan tasarlanarak üretildi ve devreye alındı.
Bu kapsamda 50 farklı fizikî, 10 yazılım, 23 dokuman alt çıktısı tanımlandı ve böylelikle 2019 sonunda elektrik üretimine başlandı.
MİLHES’te üretilen bilgi kullanılarak Sarıyar HES’in 1963’te devreye alınan ve boyut olarak her biri Kepez-1 HES ünitesinin 5 katı olan 4 farklı ünite, çağdaş teknikler kullanılarak büsbütün yerli mühendislikle yenilenecek.
Türkiye termik santrallerdeki emisyonların azaltılmasına noktasında adım atan TÜBİTAK MAM ve EÜAŞ, Türkiye’nin bu alandaki yerli teknoloji altyapısını birlikte güçlendirecek.
Birinci uygulama Soma’da
TÜBİTAK MAM idaresinde, EÜAŞ finansal ve teknik takviyesi ile yürütülen Plazma Teknolojileri ile Baca Gazı Emisyonlarının Giderilmesi Projesinin, Soma A Termik Santrali’nde uygulanması ile yerli baca gazı temizleme teknolojilerinin yaygınlaşmasına öncülük edilecek.
Soma’da yerli tasarım kabiliyetleri çerçevesinde, plazma temelli yenilikçi bir gaz temizleme prosesi uygulanacak. Bu çerçevede aktif bir baca gazı temizleme sistemi kurulacak, plazma teknolojisinin uygulanması ile hava kirliliği oluşturan emisyon ölçüleri azaltılacak.
Elde edilen datalar, daha yüksek kapasiteli endüstriyel ölçekli yerli ve ulusal baca gazı temizleme sistemleri geliştirilmesine imkan sağlayacak.
8,2 milyar dolarlık yatırım yurt içinde kalacak
Proje ile Türkiye için değerli bir güç kaynağı oluşturan termik santrallerin, insan sıhhatine ve etraf kirliliğine yol açmadan pak ve inançlı bir formda işletilebilmesine kıymetli katkıda bulunulması hedefleniyor.
Tamamı yerli üreticilerle hayata geçirilen projeler sayesinde gelecekte yapılması planlanan yaklaşık 8,2 milyar dolarlık HES elektromekanik ekipman yatırımının yurt içinde kalması amaçlanıyor.
Hürriyet
