Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran iktisat, koronavirüs önlemlerinin kaldırılmaya başladığı temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6.7’lik büyüme ile beklentilerin üstünde büyüdü. Üçüncü çeyrekte Türkiye’nin yüzde 5.5-6 civarında büyüme göstermesi bekleniyordu. Üçüncü çeyrekteki bu büyüme ile Türkiye yüzde 4.9 büyüyen Çin’i geçti. Büyüme ile ulusal gelir cari fiyatlarla yüzde 22.6 arttı, dolar bazında yüzde 3.3 geriledi.
Türkiye iktisadının büyüklüğü de dolar bazında 736 milyar dolara gerilerken TL cinsinden 4.7 trilyon lira oldu. Kişi başı ulusal gelir de üçüncü çeyrek itibariyle 8 bin 773 dolara geriledi. Büyümenin kaynaklarına bakıldığında, üretim sisteminde finans dalındaki büyüme, harcamalar formülünde ise vatandaşın tüketimi ile toplam yatırımlarda yaşanan artış öne çıktı. Üretim tekniğinde tarım bölümü üçüncü çeyrekte yüzde 6.2 büyüyerek toplam iktisada 0.77 puanlık katkı sağladı. Sanayi üçüncü çeyrekte yüzde 8’lik üretimle iktisada 1.45 puan olumlu tesir sağladı. İkinci çeyrekte endüstrideki daralma, büyümeyi 3 puan geriletmişti. Konut kredisi kampanyaları ve düşük faizli kredilerin tesiriyle inşaat bölümü, üçüncü çeyrekte yüzde 6.4 büyüdü. İnşaat bölümündeki büyümenin iktisada katkısı ise 0.42 puan oldu. Üçüncü çeyrekte yüzde 41.10 büyüyen finans ve sigorta kesiminin ekonomik büyümeye katkısı 1.53 puan oldu.
YÜZDE 22.5 ARTTI
TÜİK datalarına nazaran toplam yatırımlar üçüncü çeyrekte yüzde 22.5 arttı ve büyümeye 5.2 puanlık katkı sağladı. Detaylarına bakıldığında ise inşaat yatırımları yüzde 14.7, makine teçhizat yatırımları yüzde 23.5 arttı. Bunun yanı sıra yatırımların detaylarında başka faaller olarak yer alan ve yazılım geliştirme, bilgi tabanları, AR-GE harcamaları ve buna misal yatırımlarda yüzde 57,6’lık büyüme yaşandı. İhracat üçüncü çeyrekte yüzde 22.5 daralma ile ekonomik büyümenin 5.96 puan daha az gerçekleşmesine neden oldu, olumsuz katkı yaptı. İthalat ise tüketim teşviklerinin tesiri ve otomotiv bölümü öncülüğünde yüzde 15.8 arttı. Bu ithalat artışı ekonomik büyümeyi 3.14 puan düşürdü. Net dış ticaretin büyümeye negatif tesiri ise 9.1 puan olarak son yılların en yüksek düzeyine ulaştı.
‘RİSKLERİ GÖZ GERİSİ ETMİYORUZ’
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, bu yılın üçüncü çeyreğinde elde edilen yüzde 6.7’lik büyümede yurtiçi talep artışının tesirli olduğunu bildirdi. Elvan, twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “Büyümenin öncü göstergeleri, yılın üçüncü çeyreğinde güçlü bir performansa işaret ediyordu. Üçüncü çeyrek büyümesinde yurt içi talep artışı tesirli oldu. Oluşabilecek riskleri göz arkası etmiyoruz. Makroekonomik, finansal ve fiyat istikrarını önceleyen siyaset çerçevemizle, istikrarlı ve istihdam oluşturan büyüme sürecini sürdürülebilir kılmayı amaçlıyoruz. Üretim ve teknoloji altyapılarımızı yapısal manada daha da güçlendirecek adımlar atacağız. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ekonomiyi ilgilendiren tüm bölümlerin sesine kulak verip, ortak akılla hareket edeceğiz” dedi.
‘HEDEFİMİZ İSTİKRALI BÜYÜME’
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da Twitter hesabı üzerinde yaptığı açıklamada, Türkiye’nin sağlam bir üretim altyapısına sahip olduğunu, üretim ve ertelenen talebin de katkısıyla üçüncü çeyrekte yüzde 6.7 büyümeyi başardığını belirterek şunları kaydetti: “Pandeminin seyrine bağlı olarak önümüzdeki devri planlıyoruz. Maksadımız, büyümeyi sağlıklı ve istikrarlı bir halde sürdürmek.”
Hürriyet
