Çin-Tayvan ve ABD ortasında son günlerde yükselen tansiyona Tayvan lideri Tsai, tarafından yapılan “ABD’nin Ada’yı Çin’e karşı koruyacağına inanıyorum” açıklaması damga vurdu.

Çin ile ihtilaflı Tayvan Adası’ndaki hükümetin önderi Tsai Ing-wen, ABD’nin Pekin’in mümkün müdahale yahut işgaline karşı Ada’yı koruyacağına inandığını belirtti.

Tayvan lideri Tsai, CNN International televizyonuna verdiği özel mülakatta, birinci sefer ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğitmek üzere Ada’da bulunduğunu doğruladı.

Tsai’ye, ABD Lideri Joe Biden’ın 22 Ekim’de televizyonda katıldığı forumda, ABD’nin gerekirse Tayvan’ı savunacağına dair yorumunu hatırlatan CNN muhabiri, “Ana karanın (Çin Halk Cumhuriyeti) size kaşı harekete geçmesi halinde ABD’nin sizi savunacağına inancınız var mı?” sorusunu yöneltti.

Tsai, soruya, “ABD ile uzun devirli ilgilerimiz göz önüne alındığında evet, inancım var.” cevabını verdi.

ABD Kongresinin ve halkının dayanağını de gerilerinde hissettiklerini belirten Tsai, “Biz, her gün artan bir tehdit karşısında kendimizi ve demokrasimizi müdafaaya, 23 milyonluk nüfusumuzun hak ettiği özgürlüğe sahip olmasını sağlamaya çalışıyoruz. Şayet başarısız olursak bu kıymetlere inanan beşerler, bu kıymetlerin uğrunda savaşmaya bedel olup olmadığını sorgulayacaktır.” tabirini kullandı.

ABD ASKERLERİNİN ADA’DA BULUNDUĞUNU DOĞRULADI

Tsai, ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğitmek üzere Ada’da bulunduğunu doğruladı.

ABD ile Tayvan arasında savunma kapasitesini geliştirmeye yönelik geniş bir iş birliği olduğunu söz eden Tayvan lideri, asker sayısının düşünüldüğünden az olduğunu kelamlarına ekledi.

ABD Savunma Bakanlığı kayıtlarına nazaran, bu yıl itibarıyla Tayvan’da 32 askeri işçi görevlendirilmiş bulunuyor.

Tayvan’ın gerektiğinde kendisini savunamaya hazır olduğunu lakin barışa yönelik teşebbüslerden vazgeçmeyeceğini vurgulayan Tsai Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile diyaloğa hazır olduğunun altını çizdi.

ABD ve Çin ortasında yeni olmayan Tayvan anlaşmazlığı uzun yıllardır gergin bağlantılara neden olurken, son devirde iki ülke ortasında tansiyon farklı bir noktaya ulaştı.

ABD Lideri Joe Biden, 21 Ekim’de CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, bir Çin saldırısı durumunda Tayvan’ı savunacaklarını söylemişti. Çin, Biden’ın kelamlarına reaksiyon göstermişti.

Öte yandan evvelki gün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tayvan’ın Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına katılması ve BM faaliyetlerinde rol alması için davette bulunmuştu.

ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağ tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.

Pekin idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, BM’de ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Hürriyet