Çelik, gazetecilere yaptığı açıklamada, suyu israf etmeyen sistemleri geliştirmenin artık lüks değil mecburilik olduğunu belirtti.
İklim değişiklikleri ve uzun müddetli maruz kalınan yağışsız periyotların, kuraklıkla ilgili telaşları artırdığını anlatan Çelik, “İnsan sayısının da giderek artması gelecek yıllarda su problemlerinin yaşanacağını göstermektedir. Kişisel ve kurumsal olarak her türlü faaliyetimizde suyu gerektiği kadar tüketmek insani bir vazife olmanın yanı sıra kendi hayatımıza, etrafımıza, öteki canlılara ve gelecek kuşaklarımıza olan sorumluluklarımız göz önüne alındığında artık bir zorunluluktur.” sözlerini kullandı.
Çelik, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde paklığın, münasebetiyle suyun daha çok ön plana çıktığını hatırlattı.
Paklığın çoklukla sıcak suyla yapıldığına değinen Çelik, şöyle devam etti:
“Sıcak su kentsel hayat alanlarında çoğunlukla doğal gaz ile çalışan kombilerden yahut katı yakıtlı ısıtma sistemlerinden elde edilmektedir. Yaşam alanlarımızda sıcak su banyo yapmak, duş almak, tıraş olmak yahut saç yıkamak üzere ferdî ihtiyaçlarımızda kullanılmaktadır fakat bu durumlarda, musluk açıldığında sıcak su makul bir vakit sonra bataryaya ya da musluğa gelmektedir. Bunun sebebi öncelikle kombinin suyu, su akarken, istenen sıcaklığa getirebilmesi için makul bir vakit geçmesi ve kombiden, ısı merkezinden sıcak su musluğuna kadar olan borularda ki soğuk suyun boşa akıtılıp yerini sıcak suyun doldurmasıdır.”
Prof. Dr. Çelik, araştırmalara nazaran kombinin kullanılacak sıcak su musluğuna 10 metre aralıkta olduğu bir konutta yaklaşık 10-20 saniye suyun boşa akıtıldığını bildirdi.
Kullanım sırasında ülkü su sıcaklığının en az 34 derece olması gerektiğini aktaran Çelik, “Yine yapılan araştırmalarda suyun ülkü sıcaklığa ulaşıncaya kadar 10-24 litresinin boşa akıtıldığı tespit edilmiştir. Diğer bir söz ile duş alacak yahut tıraş olacak bir kişi su kullanılabilir sıcaklığa ulaşıncaya kadar en az 10-20 litre suyu boşa akıtmaktadır. Tekrar banyo yaparken bedenin sabunlanması sırasında da 10 litre kadar suyun boşa akıtıldığı belirlenmiştir.” bilgisini paylaştı.
Çelik, kurduğu sistem sayesinde her sıcak su ihtiyacında yaz aylarında 15-30 litre suyun geri kazanımının sağlandığına ve her bir bireyin yılda yaklaşık 2 bin 500 litre su tasarrufu yapabileceğine dikkati çekti.
Sistemin çalışma prensibi
Projesinin 3 kademeden oluştuğu bilgisini veren Çelik, şunları kaydetti:
“Birinci etapta, ısınıncaya kadar boşa akıtılan sular bir geri dönüşüm deposunda biriktirilmektedir. İkinci basamakta, geri dönüşüm deposunda biriktirilen su mevcut rezervuarın doldurulmasında şebeke suyuna katkı sağlamakta, bunun için rezervuarda geliştirilen ikinci bir şamandıra bulunmaktadır. Son evrede da mevcut rezervuar, klozetten daha yüksek bir pozisyona alınarak sifon çekildiğinde kazandığı kinetik güç sayesinde daha az suyun paklık için kâfi gelmesi sağlanmıştır. Bu sistem sayesinde hem ısınırken boşa akıtılan su rezervuarın doldurulmasında kullanılmakta hem de olağanda tuvalet kullanımı sonrası 8-10 litre su gerekirken, yüksekten daha fazla potansiyel güç ile boşalan su kullanıldığı için 5-6 litre suyun kâfi olduğunun tespiti, ispatı ve uygulaması yapılmıştır. Yani sifon çekildiğinde olağanda bir rezervuar 10 litre su ile boşalırken, geliştirilen sistem ile 6 litre su kâfi olmakta ve 6 litrenin de 3 litresi ısınıncaya kadar boşa akıtılan suyun geri dönüşümünden karşılanmaktadır. 10 litre yerine 3 litre su kullanılmaktadır. Sifon çekildiğinde yüzde 70 daha az su kullanılarak değerli bir tasarruf sağlanmaktadır.”
Prof. Dr. Çelik, TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye nüfusunun yüzde 92’sinin kentlerde yaşamasından hareketle, bu sistem sayesinde yıllık 200 milyon metreküp suyun barajlarda kalmasına ve barajlarımızdaki su düzeyinde yaz aylarında görülen düşmelerin azalmasına katkı sağlanabileceğini belirtti.
Patent başvurusu yapılan 4 kişilik bir mesken için prototip maliyeti 600 lira olan sistemin, seri üretimlerle 300-400 liralık maliyetle hayata geçirilebileceğini aktaran Çelik, bu ve misal çalışmalarına verdiği dayanaklardan ötürü Kütahya DPÜ Rektörü Prof. Dr. Kazım Uysal’a teşekkür etti.
Hürriyet
