Anlık çevrimiçi iletileşme uygulaması WhatsApp, 4 Ocak’ta ‘Gizlilik İlkesi’ni güncellerken kıymetli derecede ferdî bilgilerin de Facebook’a ilişkin şirketlerle paylaşılmasını içeren şartların onayı için kullanıcılara 8 Şubat’a kadar mühlet verdi. Lakin bu kuralın AB ülkeleri için geçerli olmadığı da açıklandı. Türkiye’deki kullanıcıların WhatsApp kullanımına devam etmesi için belirlenen tarihe kadar güncellenen şartlara onay vermesi gerekiyor.

Şahsî bilgilerin kullanımı noktasında büyük kaygılara neden olan bu karar büyük reaksiyon çekti. Çok sayıda kullanıcı WhatsApp yerine başka alternatif uygulamalara yöneldi. WhatsApp’ın ‘onay’ dayatmasını inceleyen uzmanlar öncelikle 3 hususun kıymetli olduğunu belirtiyor. Bunlar ise telefon rehberine erişerek şahısların toplumsal etrafının saptanması, alışkanlıklarla pozisyon bilgisinin başka uygulamalar ile paylaşılması ve ferdî manzara ve evrakların işlenip uzun mühlet saklanması.

ALTERNATİF UYGULAMALAR NE KADAR İNANÇLI?

UZMANLAR kullanıcıların yöneldiği öbür uygulamların da yüzde 100 inançlı olmadığını, uygulamaların şeffaflık ve güvenlik siyasetlerini net olarak açıklaması gerektiğini söylüyor. Zarurî güncelleme kararı sonrasında WhatsApp, uygulama mağazalarında kan kaybediyor. Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’da, Türkiye’de en çok indirilen iletileşme uygulamaları ortasında birinci sırada Telegram yer aldı. İkinci sırada, mesajlaşmaların 3. şahıslar tarafından görülmedi belirtilen Signal bulunurken, onu Viber takip etti. Kullanıcıların öbür tercihleri Threema ve ProtonChat oldu. Yerli iletileşme uygulaması BiP ve Dedi ise süratle listenin üst sıralarına tırmandı. BiP’i 24 saatte 1.3 milyon kişi indirdi.

1) TOPLUMSAL ETRAFA ERİŞİM

Aslında WhatsApp’ın kendi başına telefon rehberine erişmesinde bir sorun olmadığını söyleyen bilişim hukuku uzmanı Avukat Mehmet Ali Köksal, “Sizin telefon rehberiniz Facebook ile paylaşıldığında sorun başlıyor. Orada bir belirsizlik oluşuyor. WhatsApp elindeki bilgileri Facebook’taki datalarla birleştirip ortaya çok daha kıymetli bilgiler ortaya çıkarmayı hedefliyor” diyor. Avukat Sefa Karcıoğlu da, “WhatsApp onay metninde net olarak rehberimizi kullanacağını belirtiyor. Yani rehber üzerinden bizim toplumsal etrafımıza ulaşacak. Bunu başka bilgiler ile birleştirip sizin kiminle ne vakit nerde ne yaptığınızı ya da yapacağınızı reklam verenler ile paylaşabilecek” sözlerini kullanıyor.

2) ALIŞKANLIĞA NAZARAN YÖNLENDİRME

Av. Köksal, bu biçimde hizmet veren uygulamaların tekelleşmesinde büyük bir tehlike olduğuna vurgu yapıyor. Köksal, “İstenen onayda bir öbür konu alışkanlıklar. Yani WhatsApp aracılığı ile sizin sabah kaçta kalkıp, kaçta uyuduğunuz, hangi olaya ne reaksiyon verdiğiniz, günün hangi saatinde daha memnun ve olumlu yazışmalar yaptığınız, hangi durumlarda negatif olduğunuz hepsi toplanarak Facebook bilgileri ile birleşecek. Basitçe aslında sizin pozisyonunuza da erişirken sizin memnun bir anınızda alışveriş yapmanızı tetikleyecek reklamları size göstermek istiyorlar. İleri düzeyde ise iş toplum mühendisliğine gidiyor. ABD’de Facebook’un nasıl seçim sonuçlarına tesir ettiğini unutmayalım” sözlerini kullanıyor. “Sürekli meskenden işe giden birinin İstiklal Caddesi’ne gideceğini artık bilmek çok kolay” diyen Karcıoğlu, “Sözleşme temelde daha fazla gelir elde etmek için kullanılacak. Ancak alınan onay ileride oluşacak daha büyük boyutlu ihlaller için bir kılıf olabilir. Bunu şu an kimse bilmiyor. Şu an reklam için tüm datalar optimize edilecek. Pekala sonra bu datalar ne olacak? Bu hususta resmi bir açıklama yapılması şart” diyor.

3) PROFİL GRUPLAMASI

Kullanıcıların bir öbür tasası ise WhatsApp’ın ferdî imaj ve evrakları uzun mühlet saklaması. Köksal, dünya devletlerinin bile mahkeme kararı olmadan erişemediği datalara uygulamların artık rahatlıkla eriştiğine dikkat çekerek şunları söylüyor: “WhatsApp imajları ve dokümanları uzun mühlet saklayacak. Tıpkı fotoğraf kim tarafından kaç bireye gönderilmiş? Bu ortak etraf kimlerden oluşuyor? Bir profil gruplandırması yapabilecek.” WhatsApp’ın kullanıcılara açık biçimde “Kimin kiminle nasıl bir paylaşım içerisinde olduğunu ve bu toplumsal münasebetin ayrıntılarını ben bileceğim” dediğini lisana getiren Karcıoğlu ise, “Bu hususta yetkili kurumlar tarafından bu hafta içerisinde gerekli adımların atılması gerekiyor. Milyonlarca kullanıcının özel bilgilerini içeren bu kararlara resmi bir temasla karşılık verilmeli” dedi.

WHATSAPP HANGİ BİLGİLERİ TOPLAYABİLİYOR?

Hesap bilgileri
Bildiriler
İrtibatlar
Durum bilgisi
Süreç ve ödeme bilgileri
Kullanım bilgileri
Aygıt ve irtibat bilgileri
Pozisyon
Çerezler
Oburlarının sizin hakkınızda sağladığı bilgiler
Kullanıcı şikÂyetleri

DÜNYA YANSILI AB’YE İSTİSNA

WhatsApp’ın yeni uygulamaya başlayacağı kapalılık prensipleri dünya genelinde büyük bir tartışma başlattı. WhatsApp’ın ‘dayatma’ olarak görülen yeni kuralları ABD’de toplumsal medya kullanıcılarının yansısını çekerken, kuralların Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olmayacağı duyuruldu. Yeni zımnilik uygulamasının, batarya düzeyi, taşınabilir ağ bilgileri, pozisyon, IP adresi üzere bilgileri kaydedecek olması ABD’li toplumsal medya kullanıcıları tarafından eleştirilirken, birçok kişi WhatsApp uygulamasını terk ettiklerini duyurdu. Tesla ve SpaceX şirketlerinin yöneticisi Elon Musk, Twitter hesabından insanlara ‘Signal’ isimli uygulamayı kullanmalarını tavsiye etti. Dünya genelinde yaklaşık 2.5 milyar kullanıcısı bulunan dünyanın en yaygın iletileşme ağı Whatsapp, 2014 yılında 19 milyar dolara Facebook tarafından satın alınmasının akabinde birçok kapalılık ihlali suçlamasının amacı olmuştu. WhatsApp’ın kurucularından Jan Koum, Facebook idaresinin veriyi tek elde toplama kararı almasının akabinde kapalılık ihlali suçlamalarıyla 2018’de misyonundan istifa etmişti. Toplumsal medya kullanıcıları WhatsApp’ın eski zımnilik ihlali siyasetinde ‘Gizliliğe hürmet duymak bizim DNA’mızda kodlandı’ tabiri yer aldığını hatırlatarak, WhatsApp’ın saklılık uygulamalarının geçmişle rastgele bir kontağı kalmadığı yorumunda bulundu.

HİNDİSTAN’DA BÜYÜK REAKSİYON

Dünyada en fazla WhatsApp kullanan nüfusa sahip ülkelerden Hindistan’da ise yeni siyaset büyük reaksiyonla karşılandı. Kullanıcılar Avrupa Birliği ülkelerine istisna tanınmasına karşın kendi ülkelerindeki yüz milyonlarca WhatsApp kullanıcısının özel hayatının ihlal edileceğini savunuyor. WhatsApp’ın sitesindeki bilgilere nazaran, uygulamanın kullanıcılarından topladığı bilgiler ortasında; hesap bilgileri, bildiriler, kontaklar, durum bilgisi, süreç ve ödeme bilgileri, müşteri dayanağı ve öbür bağlantılar, kullanım ve kayıt bilgileri, aygıt ve ilişki bilgileri, pozisyon bilgileri, çerezler, üçüncü taraftan sağlanan bilgiler yer alıyor. Uygulama elde ettiği bilgileri; hizmetler, emniyet, güvenlik ve bütünlük, Facebook şirketleri hakkındaki irtibatlar ve kurumsal irtibatlar için kullanıyor.

Hürriyet