Türkiye Karadeniz’deki keşiflerle bölgenin güç potansiyelini ortaya çıkarırken, ithalat bağımlılığını azaltma istikametinde değerli adımlar atıyor. Sakarya Gaz Alanı’nda yılda 15 milyar metreküp üretime geçilmesiyle konutlardaki doğal gaz muhtaçlığının tamamı yaklaşık 25 yıl boyunca yerli kaynaklarla karşılanabilecek.

Fatih sondaj gemisi Karadeniz’de Tuna-1 lokasyonundaki Sakarya Gaz Alanı’nda ağustosta açıklanan 320 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin akabinde yeni rezervlere ulaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, alandaki alt katmanlarda Fatih sondaj gemisinin 85 milyar metreküp yeni gaz keşfettiğini açıkladı.

Böylelikle, Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği toplam gaz ölçüsü 405 milyar metreküpe yükseldi. Yapılan hesaplamalara nazaran, kelam konusu keşfin potansiyel ekonomik bedeli mevcut fiyatlarla yaklaşık 85-90 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.

Kelam konusu keşif, Türkiye’nin bugüne kadar kara ve deniz alanlarında gerçekleştirdiği 16,6 milyar metreküplük toplam üretiminin 25 katı düzeyinde bulunuyor.

Yıllık doğal gaz tüketiminin 45 milyar metreküp olduğu dikkate alındığında, bölgede keşfedilen gaz Türkiye’nin yaklaşık 8 yıllık gaz tüketiminin tamamını karşılayabilecek düzeyde bulunuyor ancak teknik olarak alandaki üretim kademeli artışla gerçekleştirilebiliyor.
Bu kapsamda, Karadeniz’de 2023’te başlaması hedeflenen doğal gaz üretiminin yılda 5 ila 10 milyar metreküp düzeyinde yapılabileceği, en yüksek üretim (plato) düzeyine ise 2026’da ulaşılarak 15 milyar metreküp gaz üretilebileceği belirtiliyor.

Böylelikle, Karadeniz’deki alandan Türkiye’nin yıllık doğal gaz muhtaçlığının yaklaşık yüzde 30’unun karşılanabileceği hesaplanıyor. Türkiye’nin geçen yıl sonu prestijiyle 12-13 milyar dolar olan doğal gaz ithalatının Karadeniz’den yapacağı üretimle yılda 3-4 milyar dolar azalması bekleniyor.

ALANDAN KIYIYA 200 KİLOMETRE BORU ÇİZGİSİ

Alandaki doğal gazın Türkiye’nin ulusal şebeke sistemine bağlanması için ise alandan kıyıya uzanan yaklaşık 200 kilometrelik boru çizgisinin inşa edilmesi planlanıyor.

Birebir vakitte, Karadeniz’deki alanda üretime başlanmasıyla Türkiye’nin milletlerarası doğal gaz piyasalarında “üretici ülkeler” sınıfına gireceği tabir ediliyor.

REZERV VARLIKLI VE KALİTELİ

Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Lideri Yaşar Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fatih sondaj gemisinin Karadeniz’de daha evvel keşfettiği 320 milyar metreküplük gaz rezervinin bir başlangıç olduğunun daha evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan ve güç idaresi tarafından tabir edildiğini anımsattı.

Birinci keşfin yaklaşık 2 bin metre su derinliğinde ve 2 katmanda yapıldığını aktaran Arslan, “Yapılan teknik incelemelere nazaran, biri 100-110 metre, oburu ise 350-400 metre civarında 2 katmanda daha misal kalitede doğal gazın olduğu saptandı. Buradaki testlerin tamamlanması ve teknik değerlendirmelerin yapılmasıyla Türkiye’nin bulduğu gazda rezerv artırımı gündeme geldi. Bölgede sismik araştırma gemilerinin arama ve sondaj faaliyetlerine devam etmesiyle yeni keşiflerin yahut katmanların ortaya çıkarak mevcut rezervin daha üst çekilebileceğini düşünüyorum. Karadeniz’de faaliyetlerin kararlılıkla devam etmesiyle önümüzdeki aylarda da yeni keşifler mümkün olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Arslan, keşfedilen doğal gaz ölçüsünün artışının üretilebilir doğal gaz ölçüsünde da artış manasına geldiğini belirterek, “Bu manada geleceğe daha umutlu bakabiliriz.” dedi.

Karadeniz’de yapılan son sismik araştırmalarla bölgede yer alan doğal gaz rezervinin varlıklı ve kaliteli olduğunun görüldüğüne işaret eden Arslan, Romanya üzere Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin daha evvel keşifler yaptığını ama üretim kademesinde zorlandığını anlattı.

BİRÇOK ALANDA YENİ BİR SAYFA AÇACAK

Arslan, Türkiye’nin bölgesinde doğal gaz alanında önder ülkelerden olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Ülkemizin geçmişten günümüze edindiği dal deneyimi ve gerekli noktalarda bilgi transferiyle Karadeniz’de doğal gaz üreten ülkelerden biri olacağına inanıyoruz. Sakarya Doğal Gaz Alanı, Türkiye’nin hidrokarbon arama faaliyetlerinde yeni bir sayfa olacak. Karadeniz ve Akdeniz’deki derin deniz keşifleri konusunda bilgi, tecrübe ve deneyim kazanmasına katkı sağlayacak ve Türkiye’nin doğal gaz piyasasında ticari ve teknik hususta merkez olması yolunda atılan en büyük adımlardan olacak.”

Karadeniz’de 2 ay içerisinde keşfedilen doğal gaz ölçüsünün 320 milyar metreküpten 405 milyar metreküpe yükseldiğini kaydeden Arslan, “Bu ölçü Türkiye’nin 8 yıllık doğal gaz muhtaçlığının tamamını karşılayabilecektir. Alandan yılda 15 milyar metreküp üretim yapılmasıyla, Türkiye’de hane halkı doğal gaz tüketiminin tamamının yaklaşık 25 yıl boyunca yerli kaynaklardan karşılanabileceğini öngörüyoruz.” bilgisini paylaştı.

Arslan, Türkiye’nin gelecek 5 yılda 30 milyar metreküplük uzun periyotlu doğal gaz alım kontratlarının müddetinin sona erdiğine dikkati çekerek, Karadeniz’deki keşfin kontrat yenileme görüşmelerinde ve ithal gazın maliyetini azaltma konusunda avantaj sağlayacağını vurguladı.

“AGRESİF BİR SONDAJ TAKVİMİNE ŞAHİT OLACAĞIZ”

Norveç’teki bağımsız güç araştırma kuruluşu Rystad Energy Petrol ve Gaz Analisti Palzor Shenga da Türkiye’nin doğal gaz gereksiniminin neredeyse yüzde 99’unu ithal ettiğini söyledi.

Son yıllarda yenilenebilir güç kapasitesindeki artışla Türkiye’nin gaz tüketiminin kısmen azaldığını lisana getiren Shenga, şöyle devam etti:

“Buna karşın, biz Türkiye’nin doğal gaz talebinin 2030’da 55 milyar metreküpün üzerinde olacağını öngörüyoruz. Bu yüzden, şayet Türkiye Sakarya Gaz Alanı’nda açıklanan bu gaz ölçüsünü üretime geçirebilirse, güç portföyündeki dinamikleri büsbütün değiştirecek ve doğal gazda kendine kâfi olma yolunda emin adımlarla ilerleyecek. Ayrıyeten, bu keşif daha iyi bir zamanlamada olamazdı zira gelecek yıl Türkiye’nin memleketler arası uzun periyotlu gaz kontratlarının yüzde 25’inin müddeti sona eriyor. Bu yüzden, Sakarya Gaz Alanı’ndaki gelişmeler Türkiye’nin gaz kontrat görüşmelerinde öbür tedarikçilere kıyasla daha iyi fiyatlar alabilmesi için fırsat sunacak.”

Shenga, gaz keşfinin şu anda birinci evrelerinde olduğunu ve birtakım testler yapılması gerektiğini söz ederek, “Önümüzdeki birkaç yılda Türkiye’nin agresif bir sondaj takvimine şahit olabiliriz. Bu büyüklükteki bir saha hem teknik olarak hem de sermaye olarak ağır bir çalışma gerektiriyor.” tabirini kullandı.

Karadeniz’in hidrokarbon kaynakları açısından her vakit potansiyelli bir bölge olduğunu belirten Shenga, bu potansiyelin derin deniz sondajlarında yaşanan kimi başarısızlıklardan ötürü ortaya çıkarılamadığını kaydetti.

Shenga, bölgedeki rezervlerin karakteristik açıdan farklılık gösterebileceğine işaret ederek, “Tüm bu gelişmeler 2012’de Karadeniz’de çalışma yürüten büyük şirketlerin bölgeden çıkmasına yol açtı. Türkiye’nin bu büyüklükteki bir rezervinin bir sefer daha bölgeye şirketleri çekebileceğini düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Hürriyet