Göç çalışmalarında, güvenlik, bağlantı, antropoloji, sosyoloji, milletlerarası ilgiler, siyaset bilimi ile iktisat üzere farklı disiplinlerin bir ortaya geldiğini lisana getiren Özdemir, dijital teknolojik gelişmelerin göç ve dijital teknolojiyle ilgili alanlarda daha farklı araştırmalar yapılmasına yol açtığını belirtti.

Özdemir, gelişen bağlantı teknolojileri sayesinde toplumsal medya üzerinden yahut uygulamalar aracılığıyla mültecilerin gitmek istedikleri ülkeye ait bilgi sahibi olabildiğini söyledi.

“Mülteciler, bilhassa Facebook kullanıyor”

Mültecilerin kurdukları bağlantı ağları sayesinde göç rotalarını dahi değiştirebildiğine dikkati çeken Özdemir, şöyle devam etti:

“Mülteciler, bilhassa Facebook kullanıyor. Burada oluşturdukları toplumsal ağlarda bir ortaya geliyor ve orada bir kamusal alan yaratıyorlar. Daha evvel giden, tecrübeli mülteciler, öteki mültecilerle yol güzergahındaki riskleri, maliyeti, yaşadıkları ülkedeki hayat usulünü, zorluklarını kurdukları ağlarda paylaşıyor ve orada bir heterotopya yaratıyorlar. Bu da mültecilerin göç rotalarını değiştirmelerine neden olabiliyor.”

“Uygulamalarda edindikleri bilgileri olağan hayatta edinmeleri çok sıkıntı ve vakit alıyor”

Doç. Dr. Özdemir, akıllı telefonların mülteciler için bir zenginlik sembolü olmadığının altını çizerek, “Akıllı telefon bir mülteci için ömür kiti, bir pusula, Avrupa’ya giriş kapısı, can simidi vazifesi görüyor. Cep telefonuna sahip olmak bir mülteci için inançta olmak manasına geliyor. Ailesiyle yahut daha evvel göç eden mültecilerle bağlantı kurma aracı olarak görülüyor.” dedi.

Mültecilere yönelik taşınabilir uygulamalara değinen Özdemir, şu bilgileri verdi:

“Bir mültecinin, rastgele bir ülkeye gitmeden evvel edinmesi gereken bütün bilgiler, onlara yönelik geliştirilen taşınabilir uygulamalarda bulunuyor. Uygulamalar, çevrim içi yahut çevrim dışı kullanılabiliyor. Mültecilerin uygulamalarda edindikleri bilgileri olağan hayatta edinmeleri çok güç ve vakit alıyor. Uygulamaları daha evvel Avrupa’ya göç etmiş mülteciler, gönüllüler, kendilerinden sonra gelecek mültecilere yardım etmek gayesiyle yapıyor. Sivil toplum kuruluşları, Birleşmiş Milletler yahut hükümetlerin yanı sıra bazen birkaç ülke bir ortaya gelerek proje kapsamında uygulamalar yapabiliyor. Örneğin Kızılhaç’ın Norveç ve Kanada’ya gitmek isteyen mülteciler için yaptığı bir uygulama var. Birkaç Avrupa ülkesinin bir ortaya gelerek, proje kapsamında oluşturduğu ‘Love Europe’ uygulaması var. Arakanlı Müslümanlar’a yönelik uygulamada, onların gittiği Avustralya, Çin, Japonya, Malezya, Singapur ve Tayland’a ait bilgiler yer alıyor.”

Özdemir, mültecilerin gittikleri ülkelerde karşılaştıkları birinci sorunun lisan olduğunu, uygulamalarda günlük konuşma kalıpları ve sözlerin yer aldığını söyledi.

Ulaşım, sıhhat, hastaneler, eğitimle ilgili her türlü bilginin buralardan edinilebildiğini kaydeden Özdemir, “Dijitalleşme ve toplumsal ağlar göçü kolaylaştırıyor. Diyelim ki bir küme mülteci Avusturya hududuna gitti ve orada güvenlik güçlerini gördü. GPS koordinatlarını göndererek, arttan gelen mültecileri uyarıyor. Onlar da göç rotasını değiştiriyor. Bu bağlamda mülteciler açısından dijitalleşmenin göçü kolaylaştırdığını söyleyebiliriz.” tabirlerini kullandı.

“Uygulamaları kimlerin, hangi maksatla yaptığını bilmek gerekiyor”

Doç. Dr. Özdemir, uygulama ve toplumsal ağların risklerine de işaret ederken, “Mültecilerin kurdukları toplumsal ağlarda yalnızca mülteciler yok, kaçakçılar ve insan tacirleri de var. Uygulamaları da herkes indirebiliyor. Bu riskli bir durum ve güvenlik sorunlarını ortaya çıkarıyor. WhatsApp’ta, Telegram’da, Signal’de tartıştığımız güvenlik sorunları aslında bu ağlar için de geçerli. Bana nazaran bunların devlet eliyle yapılmış uygulamalar olması gerekiyor zira cep telefonuna indirilen her şeye uygulamayı yapan kişi erişebiliyor.” diye konuştu.

Mültecilere yönelik uygulamaların olumlu ve olumsuz yanları olduğunu lisana getiren Özdemir, “Mülteciler bu uygulamalar sayesinde gittikleri ülkede çok kolay lisan öğrenebiliyor ve ülkeye ahengi kolaylaşıyor. Fakat uygulamaları kimlerin, hangi maksatla yaptığını bilmek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu. 

Hürriyet