Özel bir bankadan çıkarttığı kredi kartının harcama limiti durumunda kendisine bilgi verilmesi talimatı veren tüketici, meskenine gelen hacizle hayatının şokunu yaşadı. Mahkemeye taşınan davada son noktayı koyan Yargıtay Hukuk Genel Şurası, bankanın talimatlara alışılmamış davrandığına hükmetti.
N.Y., özel bir banka şubesinden çıkarttığı kredi kartı kullanması için kardeşine verdi. Bankayı da yazılı olarak ‘Harcama 700 liraya ulaştığında tarafıma SMS yoluyla bildirilmesini istiyorum’ biçiminde sıkı sıkı tembihleyerek talimat verdi. Kardeşinin kullandığı kredi kartının bilgilerini ele geçiren üçüncü kişi kartı kullanmaya devam etti. Kartın harcama limiti 700 lirayı aşmasına karşın teze nazaran banka şubesi, kart sahibine rastgele bir bildirimde bulunmadı. Biriken borç için tüketicinin kapısını çalan banka şubesi, tahsilat için haciz süreci başlatınca tüketici parayı ödemek zorunda kaldı. Mağdur tüketici ise kartın bilgilerini ele geçirip harcama yapan kuşkulu hakkında dava açtı. Sanık hakkında 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde, ‘Başkasına ilişkin banka yahut kredi kartının müsaadesiz kullanılması suretiyle fayda sağlama’ hatasından 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun 245/1. Hususu kapsamında ceza davası açıldı. Sanık, mahpus cezasına çarptırıldı. Bu süreçte ödemek zorunda kaldığı parayı tahsil etmek isteyen tüketici 2. Tüketici Mahkemesi’nde hem sanık hem de banka şubesi hakkında dava açtı. Davalı bankanın harcama ölçüsünün 700 TL’yi geçmesine karşın kendisini bilgilendirmediğini, münasebetiyle öbür davalı ile birlikte müteselsilen ve ortaklaşa sorumlu olduğunu ileri sürerek kredi kartıyla bilgisi ve isteği dışında yapılan harcamaların davalılardan müteselsilen ve ortaklaşa tahsiline karar verilmesini talep etti. Davalı banka avukatı, davacının kredi kartını isteği ile diğerine teslim ederek şifresini paylaştığını, yapılan harcamaların şifre ile yapıldığını, müvekkilinin yapılan her bir harcamadan davacıyı bilgilendirme üzere bir yükümlülüğünün bulunmadığını, davacının büsbütün kusurlu olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istedi.
2. Tüketici Mahkemesi, davalı sanığın davacıya ilişkin kredi kartından davacının bilgisi ve isteği haricinde harcama yaptığı, anılan davalının ceza yargılaması sonucunda mahkumiyetine karar verildiğine dikkat çekti. Bu davalının harcamaların tamamından sorumlu olduğu, davacının kartın ve bilgilerinin üçüncü şahsa geçmesinde yüzde 50 oranında müterafik kusurunun bulunduğuna hükmetti. Davalı bankanın davacının talimatına karşın davacıya bilgilendirme iletisi göndermediği, objektif itina yükümlülüğünü yerine getirmediği, ileti gönderilmesi hâlinde zararın büyümesinin önlenebileceğine vurgu yaptı. Mahkeme; davalı bankanın da yüzde 50 oranında kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın davalı sanık istikametinden kabulüne, banka tarafından kısmen kabulüne hükmetti. Kararı her iki taraf da temyiz edince devreye giren Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, kararı bozdu. Kredi kartının kural olarak kart üzerinde ismi soyadı yazılı kart hamili tarafından ve kredi kartı mukavelesi kararlarına uygun formda kullanılması gerektiğine dikkat çekilen kararda; tüketicinin kartı kurallara ters bir biçimde kardeşinin kullanımına sunduğuna vurgu yapıldı. Daire; bankanın kusurunun olmadığı vurgulanarak, mahkeme kararının bozulmasına karar verdi. Yine yapılan yargılamada 2. Tüketici Mahkemesi, birinci kararında direnerek olayda kart bilgilerini çalan sanık ile bankanın olayda kusurlu olduğuna hükmetti. Kararı davalılar temyiz edince devreye Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi.
Emsal nitelikte bir karara imza atan Genel Heyet, mahkemenin direnme kararını yerinde buldu. Genel Kurul’un oy çokluğu ile aldığı kararda; davacı N.Y.’ın kredi kartını kardeşine kullandırmak suretiyle kredi kartı mukavelesine alışılmamış davranışta bulunduğuna vurgu yapıldı. Kredi kartı hamili olan davacının, bankaya talimat vererek devir içi harcamalarının 700 TL’ye ulaşması hâlinde kendisine SMS ile bilgi verilmesini talep ettiğinin hatırlatıldığı kararda; “Dosya kapsamı ve kayıt altına alınan telefon görüşmelerinden talimatın varlığı belirlenmiştir. Davacının harcamaları ile birlikte kart harcama limitinin 700 TL’yi aştığı hâlde davacıya bilgi verilmemiştir. Davalı sanık, kredi kartı ile alışveriş yapmaya devam etmiş, davaya bahis fiyata ulaşılmıştır. Davacının talimatına karşın banka tarafından bildirim yükümlülüğü yerine getirilmediğinden, banka kusurlu olarak zararın artmasına sebebiyet vermiştir. Banka tarafından SMS bildirisi gönderilmesi hâlinde zararın büyümesi önleneceğinden, birer itimat kurumu olan bankaların objektif itina borcunun gereği olarak hafif kusurlarından dahi sorumlu bulunmaları karşısında davacının ziyanından sorumlu olduğu kabul edilmelidir. Hukuk Genel Kurulu’nda yapılan görüşmeler sırasında kredi kartını kendi iradesi ile diğerine devredip kullandıran kart hamilinin bu kart ile yapılacak harcamalardan sorumlu olacağı, davalı bankaya atfı kabil kusur bulunmadığı, bu nedenle kararın bozulması gerektiği görüşü ileri sürülmüş ise de, bu görüş Konsey çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir. Hâl bu türlü olunca; lokal mahkemece bankanın da kusurlu olduğuna yönelik verilen direnme kararı yerindedir. Ne var ki, kusur oranı Özel Dairece incelenmediğinden, bu bahiste inceleme yapılmak üzere belge Özel Daireye gönderilmelidir. Direnme kararı yerinde olup kusur oranına ait öteki temyiz itirazlarının incelenmesi için evrakın Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine oy çokluğu ile karar verildi” denildi.
Hürriyet
