NATO idaresi, Afganistan başarısızlığının akabinde özeleştiri niteliğinde değerlendirmelerde bulundu. NATO’nun operasyonlardan sorumlu genel sekreter yardımcısı John Manza, NATO ülkelerinin milletvekillerine ittifakın Afganistan fiyaskosunu anlattı. Manza, “Sadece terörle uğraş ile hudutlu bir misyon yerine 140 bin askerle ulus yaratmaya kalkınca başarılı olamadık. Artık idareye aldığımız bayanların hayatları tehlikede” dedi.
ÇARPICI SUNUM
John Manza, Lizbon’da geçen hafta yapılan NATO Parlamenterler Asamblesi Genel Şurası sırasında “Afganistan Dersleri” başlıklı bir sunum yaptı. Özeleştiri niteliğindeki çarpıcı sunum, NATO üyesi ülkeden gelen parlamenterleri epey şaşırttı. CHP milletvekili Utku Çakırözer’in yönettiği oturuma, AK Partili eski bakanlar Fikri Işık, Taner Yıldız ile MHP’li Kamil Aydın da katıldı. Manza’nın rapor olarak NATO Savunma Bakanları ve Dışişleri Bakanlarına sunacağı değerlendirmeleri şöyle:
‘MİSYON ÇOK BÜYÜDÜ’
“Bir ülkede demokrasi yaratmak için savaşa girmek hayli ileri bir amaçmış. NATO’da Afganistan konusu gereğince tartışılmadı. ABD dahil hiçbir üye Afganistan’ı hayati nitelikte görmedi. O denli görmeyince de Taliban kalkışmasıyla çabayı sürdürmek mümkün olmadı. Başta yalnızca terörle çaba gayesine odaklı misyonumuz vakit içinde çok büyüdü. Birinci başta Kabil ve etrafında misyonlu birkaç bin kişilik kuvvet, 140 bini buldu. Ülkeden çıkışın daha güç olacağını hesaplayamadık.
‘RAPORLAR SORUNLUYDU’
Cepheden NATO karargâhına raporlamalar sıkıntılıydı. Altı ayda bir alandan misyon raporları gelir. Evvel Brüksel’de askeri komiteye sarfiyat. Oradan çıkması haftalar hatta bazen aylarca sürer. Hem de rapor sulandırılır. Sonra operasyon komitesine gelir. Orada da bekler. O rapor NATO Konseyi’ne varana kadar yenisi hazırlanmış oluyor. Daha hakikat vakitli ve içerikli raporlamaya muhtaçlık var.
‘ÇOK PARA AKITTIK’
Ülkenin kalkınmasına tesirimiz iddiamızdan çok daha düşük kaldı. Çok para akıtarak, akıllı zeki gençlerden iyi ülke yöneticileri yetiştirebiliriz sandık. Lakin artık biz çıkınca devletin vereceği düşük maaşlarla hiçbiri çalışmayacak. Afganistan dışına beyin göçünü teşvik etmiş olduk. Afganistan’da asker ve polis güçlerinin yüzde 8’i bayan olsun diye kural getirdik. Onlar da bizim tavsiyemiz’ diye yaptı. Fakat artık o bayanların hayatları tehlikede.”
‘İÇ SAVAŞ ÇIKABİLİR’
“Afganistan’da terör örgütleri çok faal. Ülke basitçe iç savaşa sürüklenebilir. Terör örgütleri için tekrar inançlı bölge haline dönüşmemesi için memleketler arası işbirliğine gereksinim var. Afganistan’da hukukun üstünlüğü diye bir şey yok. Sokaklarda adam asılıyor. Azınlık topluluklarının hak ve özgürlükleri yok. Önümüzde iki seçenek var. Ya NATO öteki memleketler arası gayretleri destekleyecek, ya da küresel bir koalisyon kurulacak ve ülkeler onun içinde yer alacak.”
Hürriyet
