Türkiye’nin mühendis okulu Netaş yenilikçi bir bakış açısıyla n-telligent institute’yi kurdu. Kendi çalışanlarından sonra şirketlerin ve ekosistemindeki öbür paydaşlarının insan kaynaklarını yetkinliklerini dijitaldeki gelişmelerin suratında yetiştirmesine imkan sağlamak üzere eğitimler sunan n-telligent institute çalışmalarına başladı.

Yarım asrı deviren mazisiyle Türkiye’nin dijital dönüşümüne damga vuran Netaş, geçmişten bugüne uç teknoloji alanında yapmış olduğu çalışmalarla ülke iktisadına katkı sağlarken teknoloji alanında da parmakla gösterilir hale geldi. Ar-Ge çalışmalarına 1973 yılında başlayan Netaş yenilikçi yaklaşımlarıyla dünyada örnek şirketler ortasında yer aldı.

Türkiye’nin birinci yazılım ihracatını 1992 yılında İngiltere’ye gerçekleştiren Netaş geçmişinden aldığı güçle birlikte n-telligent institute’yü kurdu ve uç teknolojileri geliştirmek ismine beyin birikimi yapmaya başladı.

NETAŞ=MÜHENDİS OKULU

Netaş’ın 40 yıllık geçmişine tanıklık eden ve 16 yıldır CEO’luk vazifesini yürüten  C. Müjdat Altay eğitime verdiği bedel ile Netaş’ı “Mühendis Okulu” haline getirdi. Kurulan Ar-Ge ile birlikte teknolojiler özümsenmeye başlarken yurt içindeki uç teknolojilere ait olarak da Netaş bünyesinde eğitimler verilmesi sağlandı.

Şirketlerin insan kaynaklarının dijital yetkinliklerini güçlendirmek gayesiyle kurduğu n-telligent institute ile Netaş, farklı dikeylerdeki şirketlerin insan kaynağının eğitiminde “iş ortağı” olmayı hedefliyor. Netaş’ın bir sonraki adımda amacında ZTE ile birlikte n-telligent institute’yu küresele açarak, eğitimleri ihraç etmek de var.

Netaş CEO’su C. Müjdat Altay ve Netaş İnsan Kaynaklarından Sorumlu İcra Konseyi Üyesi Yasemin Akad ile n-telligent institute üzerine röportaj gerçekleştirdik.

*n-telligent institute ile ilgili fikir nereden hakikat, nasıl ortaya çıktı?

Netaş CEO’su C. Müjdat Altay: Netaş’ın 40 yıllık tarihine vakıf birisiyim. 1981 yılında Netaş’a girdim. Baktığım vakit Netaş’a girme nedenim uç teknolojilere sahip olmasıydı. Netaş 1967 yılında kurulduğu vakit Crossbar teknolojisiyle piyasaya girdi ve bu teknoloji birçok ülkede bulunuyordu. Büyük bir yerlilik amacıyla çalışınca doğal olarak 1967 yılında eğitim çalışması olmuş. Kanada’dan eğitmenler gelip, Netaş’ta eğitimler vermeye başlamış. Netaş’ın 53 yıllık tarihinde daima uç teknolojiler var oldu. 1973 yılında Ar-Ge kuruldu, yeni ve gelişen bir yapı vardı. İşe girdiğimde Ar-Ge ile ilgili eğitimleri Kanadalılar’dan alıyordum. Ar-Ge’miz geliştikçe de artık kendi kendimize de makul teknolojileri özümsemeye başladık. Netaş’a 1984 yılında dünyanın yeniden çok uç teknolojisi olan “dijital teknoloji” geldi. Biz Ar-Ge olarak dijital teknolojiyle kırsal santralleri yaptık, Nortel’in teknolojisini geliştirmek için 100’e yakın arkadaşımızı yurt dışına gönderdik, eğitimler aldık. Yurt dışından dönen arkadaşlar eğitim kurumunu kurdular.

Ümraniye’de Netaş’ın gerisinde 9-10 sınıflık büyük bir bina yapıldı. Hem kendi kendimize iç eğitimlerimizi hem de o zamanki ismiyle PTT çalışanlarına dijital teknolojilerle ilgili eğitimleri veriyorduk. 90’lı yıllar geldi ve Ar-Ge’nin başına geçtim. Nortel’in milletlerarası bir yazılım sorumluluğunu aldık. Bu sorumluluk bize dayanılmaz bir eğitim yapma muhtaçlığı getirdi. Netaş buradan yola çıktı ve teknolojiyi daha da ileri götürdü. 2004 yılında Netaş’ın genel müdürü oldum. 2007 yılında santrallerle ilgili inanılmaz bir eğitim seferberliği muhtaçlığı doğdu. İmzaladığım mutabakatta 24 ay içerisinde 100 kişilik bir kümenin 1000 bireye çıkması vardı. Ve biz de dedik ki “Türkiye’deki her üniversite bizim üniversitemizdir.” Çalışma heyecanı olan Netaş’ta olmak isteyen, teknolojiyi seven gençleri işe aldık ve dayanılmaz bir eğitim seferberliği başlattık. 10 sınıf da yetmedi. Burada İngilizce’yi öğrettik, dijital teknolojileri öğrettik. 24 ay içinde 28 tane dışarıda laboratuvar kapatma imkanını sağladık. Netaş’ın 2004-2020 yılları ortasında devamlı bir değişim kıssası oldu. Nortel firmasıyken bir anda sistem entegratörü olduk. Bu sayede yeni eğitimlere başladık. 2017 yılında da bir dünya devi olan ZTE, Türkiye’ye geldi. Bu sefer de 5G ile ilgili teknolojiler, ULAK’la ilgili eğitimler derken kendi içimizde çok büyük bir baz yaratmış olduk. Bunu görünce de eğitimi kendi içimizde vermenin dışında öteki paydaşlarla da paylaşımda bulunmak için enstitüyü kurma kararı aldık. Bu karar 2017 yılında ZTE’nin Netaş’ı almasından sonra alındı. Alt çalışmalar yapıldı. ZTE ile de ayrıntılı çalışmalar yapıldı. Şu anda da lansman devrindeyiz.

*Eğitimlere katılacak şahıslar nasıl seçiliyor? Hangi kuralları sağlayanlar bu eğitimi alıyor?

Netaş İnsan Kaynaklarından Sorumlu İcra Konseyi Üyesi Yasemin Akad: Her türlü mühendise eğitimlerimiz açık. Şu anda hedeflediğimiz kitle, kendi çalışanlarımız, paydaşlarımız ve müşterilerimiz. Ekosistemimizde olan beşerler ve buradaki mühendislere erişmek amacındayız. İlerde ümidimiz  yurtiçi ve küresel olarak her türlü kişinin bu eğitimlerden yararlanması. Pandemi başlamadan evvel de eğitimi online olarak kurgulamıştık. Hibrit bir sistemle başladık. Pandemi bizi çok süratli online eğitime döndürdü. Mümkün olduğu kadar vakit ve yerden bağımsız her türlü gaye kitleye ulaşabilmek ismine online eğitimlere başladık.

Koronavirüste adaptasyon sürecimiz çok kısa oldu. Kurtköy’de bir merkezimiz var ancak şu anda online platformumuzu daha fazla kullanıyoruz.

*İlerleyen vakitte yüzyüze eğitimler gerçekleşecek mi?

Yasemin Akad: Tabi ki, hibrit metodolojimize geri döneceğiz. Sınıflarımızı açacağız, konferanslarımızı vereceğiz. Yüz yüze eğitimlerimizi yapacağız. Çeşitli programlarımız var. Tüm paydaşlarımıza ulaşabileceğimiz mecralarımız var. Pandemiden sonra hepsiyle devam etmeyi planlıyoruz.

*Hangi üniversitelerle paydaşlık var? Üniversitelerde okuyan öğrenciler de bu programlara dahil olabiliyorlar mı?

Yasemin Akad: Evet. CO-Op diye bir programımız var. Üniversitelerle olan iş birliği çerçevesinde 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin bizde part-time çalışmaya başlaması, yaptıkları projeler ve aldıkları eğitimler çerçevesinde kredi sayılması, tıpkı vakitte da uç teknolojilerde deneyim edinmelerini sağlayan bir program. Bu programa katılanların yüzde 25’i bizim tam vakitli çalışanlarımız oluyorlar. Birebir vakitte Edgile MT programımız var. İş hayatına yeni başlamış arkadaşlarla bir bilgi köprüsü, iş hayatına başlangıçta o köprüyü tamamlayacak eğitimler veriyoruz. Bunun hepsi çeşitli teknolojilerde arkadaşları yetiştirebilmek, marifetlerde de iş hayatına hazırlamak üzere kurgulanmış formda. Bunların hepsi üniversite öğrencilerine bu bağlamda açık eğitimler.

*Türkiye’de beyin göçü gerçeği var. Yazılım alanında bu artarak devam ediyor. Beyin göçünün önüne geçilebilir mi?

Yasemin Akad: Müjdat Beyefendi de daima söyler, beyin göçünün önüne geçebilmenin en kıymetli ögelerinden biri uç teknolojiler sunan, bu bahiste eğitim veren, bu mevzuda insan yetiştiren firmalar olacaktır. Kendisinin bu ideolojisine yürekten katılarak eğitim programlarımızı düzenliyoruz. Biz hem uç teknolojilerde çalışma imkanı hem uç teknolojilerde eğitim imkanı sunan bir firmayız.

Birinci beyin göçünü engelleyen durum bu. Çocuk yeni teknoloji öğrenebiliyorsa kalıyor, yeni teknolojide çalışabiliyorsa kalıyor, kendini geliştirebiliyorsa kalıyor. Tabi ki tek başına eğitim beyin göçünün önüne geçmiyor. Çok etkileyici bir öge olduğu da araştırmalar sonucunda ortaya çıkmış durumda. Yeni kuşağın şirketlerden en kıymetli beklentilerinden biri kendisine yapılan yatırım. Araştırmalara nazaran 5 yıldır şaşmayan bir sonuç var. Profesyonel eğitim ve gelişim 5 yıldır patron markasında birinciliği kaptırmayan bir öge olarak karşımıza çıkıyor. Eğitim ve uç teknolojilerde çalışma imkanının da büyük katkısı olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de Y nesli ömür uzunluğu öğrenmek istiyor. Biz de onlara ömür uzunluğu bir eğitim merkezi sunduk.

*Eğitimleri verenler kimler? Gruplar kimlerden oluşuyor?

Yasemin Akad: Takımımız hem dış hem iç eğitmenlerden oluşuyor. Sertifikalı eğitimler aldırdık ve bu eğitmenler eğitim veriyor. Bilmekle öğretmek ortasında fark var. Teknoloji dışında bilgi, marifet, liderlik ve iş hayatında hayatta kalma hünerlerini öğreten online eğitimlerimiz de var. Hususun uzmanlarından da yararlanıyoruz. Bahçeşehir Üniversitesi’yle iş birliği yaptığımız master ve doktora programımız var. Ismi Techno Academy. Netaş yerleşkesinde ve Bahçeşehir Üniversitesi akademisyenleriyle oluşturulan bir program. İçerikler birlikte oluşturuldu. Hem Netaş’ın bahsettiğim eğitmenleriyle hem de bu hususta Bahçeşehir Üniversitesi’nin katkılarıyla yüksek lisans ve doktora programı başlattık. Bu program kapsamında her yıl 10 yüksek lisans ve doktora mezunu oluyor. Netaşlılar için bu eğitim burslu. Bahçeşehir Üniversitesi ve Netaş’ta sınıflar var. Netaş’ın lablarından da faydalanılıyor. 2018 yılında da tüm bilişim profesyonellerine açtık. Hasebiyle da Netaş kendi kesimine de bu teknolojilerde master ve doktoraya da büyük katkılar veriyor.

ZTE ile ilgili de eğitimlerimiz var. Bölgesel bir açılım. Bize daha küresel teknolojilerde bilgi birikimi sağlayacak. O manada da orada da çok önemli çalışmalarımız var. 3 sene evvel kelam vermiştik. ZTE ile eğitim merkezimiz olacak, Türkiye’den sonra bölgede bir eğitim üssü olacak. Bilişim hizmet ihracatçısı olarak birçok ödülümüz var. Teknolojimizden sonra n-telligent institute olarak da bilgi birikimimizi ihraç etmek istiyoruz. Bölgenin yüksek teknoloji merkezi olmayı da hedefliyoruz.

*Netaş dışında enstitü üzere kuruluş hangi ülkelerde var ya da hangi şirketlerde bu türlü çalışmalar var?

Yasemin Akad: ZTE’nin bir üniversitesi var. ZTE Üniversitesi kendi paydaşlarına belirli katkılar yapıyor.  n-telligent institute kadar niş olan bir eğitim merkezi şu anda yok diye biliyorum.

*ZTE eğitim alanları bünyelerine katmak istediğinde durum ne olacak?

Müjdat Altay: Geçmişte Nortel bir süre sonra Netaş’tan eleman almak istedi. Ar-Ge’nin başındaydım. Onlarla bir muahede yaptık. Belli arkadaşların gitmesini biz istedik. Yurt dışına giden arkadaşlarımızın da Netaş’a, ülkemize yeni linkler sağlayacağını biliyorduk. Buna denetimli bir olumlulukla baktık. Bizim yapımızı sarsmayacak, bizdeki kritik elemanlara dokunmayacak bir halde karşılıklı mutabakat ile bunu yaptık. Bunun aslında ilerde yararını da gördük. Nortel’de ne kadar fazla Türk varsa Türkiye’nin sesi oralarda o kadar fazla oldu. Ben aslında ZTE ile de bu türlü bir şeyin ilerde olmasını müspet karşılarım. Zira bağlar güçleniyor.

Benim bir örneğim vardır. Bir insan bir ülkeden  Türkiye’ye gelir, bilgiyle gelir lakin giderken de o bilgiyi alır götürür ve size bir şey kalmaz. Lakin siz bir elemanınızı öteki bir ülkeye gönderir yahut o şirketin diğer bir kısmına gönderirseniz bu sonra size üstün bilgiyle geri gelir. Firma içi hareketliliği denetimli epey destekliyorum.

*Eğitimler 6 ana başlıkta kurgulanmış. Bununla ilgili bilgi verebilir misiniz?

Yasemin Akad: 6 ana başlıkta eğitimlerimiz var. Alt başlıkları olarak da 20 farklı eğitim veriyoruz. Siber Güvenlik, Çeviklik Idaresi, Büyük Data Bilimi, Tedarik Teknolojileri Eğitimi, Yazılım üzere alanlarda eğitimler veriyoruz.
*Eğitimler için fiyat alınıyor mu?

Yasemin Akad: İç eğitimlerimizde kendi elemanlarımıza fiyat yansıtmıyoruz. Paydaşlarımıza yaptığımız dış eğitimlerimizde rekabetçi bir fiyat talep ediyoruz. Üst seviye eğitimlerimiz var.

*1 Milyon Yazılım Projesi’ne katılan gençler ya da mühendislerle ilgili çalışmalar mevcut mudur?

Müjdat Altay: Aslında Türkiye’nin kendisi için yazılımcıya muhtaçlığı var lakin Avrupa ve Amerika’nın da var. Buralarda yazılımcı muhtaçlığı gitgide artıyor. Yazılımcı muhtaçlığını da karşılamak için yaş kümenizin da 30’lu yaşlarda olması lazım. Bizim ülkemizde yaş ortalaması ortalama olarak 33. Bu türlü bir demografide biz bu ülkelere meskenden çalışan yazılımcılar sağlayabiliriz. 1 Milyon Yazılımcı atağına katılıyorum. Türkiye’nin da ihraç edebileceği petrolü yok. Bizim en kıymetli  kaynağımız gençlik ve dinamizim. Son 10-12 senede 500 milyon dolara yakın yazılım ihracatı yaptık. Yazılım ihracatı yapılabilir ve de büsbütün o para da Türkiye’ye girdiği için döviz açıkları kapanabilir. Bizim beklentimiz gençlerin bir kısmını Netaş’ta tecrübe kazanmasını sağlamak. Her vakit buna açığız. Şu anda  20’ye yakın üniversiteden çalışanlarımız var. Aşikâr bir üniversiteden işe alım yapmıyoruz. Tüm bölgelerden, bütün üniversitelerden işçi alabiliyoruz.

Son 15 yıldır gördüğüm bir şey ve beni üzen bir şey. Devlet büyüklerinin olduğu toplantılarda şirket genel müdürleri de bulunur. “Neye gereksiniminiz var” diye sorulur. Genel müdürler de “Okullardan iyi mühendis çıkmıyor, muhtaçlığımızı karşılayamıyoruz, beğenmiyoruz, eğitimi daha ileriye götürün” derler. Sorduğum vakit da birçoklarının içeride bir eğitim ünitesi yok. Daima “Devletten bekleyelim, devlet eğitsin biz kullanalım” ideolojisi var. Bu modası geçmiş bir ideoloji. Değerli olan gençlerimizin ne kadar heyecanlı, hırslı, ne kadar odaklı ve ne kadar çalışkan olduğuna bakmalıyız. Türkiye’ye ne vakit bir Ar-Ge ünitesi kurulsa çabucak o ünitenin insan kaynakları kolay bir kaynak var ve Netaş diyorlar. Bizden eleman alıyorlar. Kendileri yetiştirmek yerine bu yolu seçiyorlar. Bu firmalara da yaramıyor, gençlere de yaramıyor. Bize de ziyan veriyor. O nedenle biz Netaş olarak her kurumun kendi içinde en azından eğitim ünitesinin olmasını, eğitimin ülke çapında olmasını istiyoruz. Tüm meslektaşlarıma da şunu söylemek istiyorum. Lütfen yeni mezun alın, eğitin, ülkemize bu formda katkı sağlayın.

Hürriyet