Geçtiğimiz ay, Belçika’daki bir huzurevinde tam aşılı yedi yaşlı Kovid-19’dan hayatını kaybetti. Hepsine artık Mu olarak bilinen bir koronavirüs varyantı bulaşmıştı. Bu salgın, Mu’nun Delta da dahil olmak üzere öbür varyantlardan daha büyük bir tehdit oluşturup oluşturmadığı sorusunu gündeme getirdi.

Lakin hala bu türlü olduğuna dair bir ispat bulunmuş değil. Business Insider’da yer alan habere nazaran, Mu varyantının aşıların sağladığı korunmayı aşmayı sağlayacak mutasyonlara sahip olmasına karşın vakitle öbür varyantlara nazaran daha az yaygın hale geldiği görüldü.

Delta’ya nazaran daha büyük bir avantajı olan varyantların süratle hadiselerde daha yaygın olması beklenirdi. Lakin tüm bulgular Mu’nun baskın olmayacağını gösteriyor.

Global olarak Mu’nun tepe yaptığı an, yeni koronavirüs enfeksiyonlarının %0,6’sını temsil ettiği Temmuz ortasındaydı. Koronavirüs genomlarını toplayan bir bilgi tabanı olan GISAID’den alınan datalara nazaran, bugün dünya çapındaki yeni enfeksiyonların yalnızca %0,1’ini temsil ediyor.

MU YAYILIYOR, FAKAT HALA ÇOK ENDER

Bu yıl Mu enfeksiyonun kayıtlara geçtiği 48 ülkeden yalnızca 10’unda geçen ay Mu hadisesi tespit edildi. En yaygın görüldüğü yer, Ocak ayında dünyanın birinci Mu hadiselerinin kayıtlara geçtiği Kolombiya. GISAID’e nazaran Mu, geçen ay ülkede tespit edilen yeni koronavirüs enfeksiyonlarının neredeyse tümünü temsil ediyor.

ABD, Meksika ve Belçika, Fransa, Hollanda, İspanya ve Birleşik Krallık üzere birkaç Avrupa ülkesinde de son dört hafta içinde Mu hadiseleri kayıtlara geçti.

Lakin bir varyantın coğrafik olarak dağılmış olması, dünyada geniş çapta yayıldığı manasına gelmez. Örneğin ABD’de Mu neredeyse her eyalette tespit edilse de geçen ay sıralanan yeni koronavirüs enfeksiyonlarının %0,2’sinden daha azını temsil ediyor.

Geçen hafta bir brifingde, “Konuyu çok yakından takip ediyoruz” diyen Lider Joe Biden’in en üst tıbbi danışmanı Dr. Anthony Fauci, “Şu anda bunu acil bir tehdit olarak görmüyoruz,” diye de ekledi.

MU, DELTA KADAR BULAŞICI GÖRÜLMİYOR

Dünya Sıhhat Örgütü, Ağustos ayı sonlarında Mu’yu “dikkat edilmesi gereken bir varyant ” olarak etiketledi. Bu terim, kıymetli topluluk transferine neden olabilecek yahut virüsün davranış halini değiştirebilecek genetik değişikliklere sahip varyantlar için geçerlidir. Mu varyantı, Mayıs ayından bu yana Güney Amerika’da süratle yayıldığı için DSÖ’yü endişelendirmişti.

Lakin o vakitten bu yana Mu’nun Güney Amerika’daki yaygınlığı düştü. Temmuz ortasındaki tepesinde, varyant Güney Amerika’nın yeni koronavirüs enfeksiyonlarının yaklaşık %5’ini temsil ediyordu. Artık yaklaşık %3’ü temsil ediyor.

Kolombiyalı araştırmacılar, hala hakem incelemesini bekleyen bir çalışmada, Mu’nun virüsün özgün versiyonundan 1,2 kat daha bulaşıcı olduğunu öngördü. Bu, özgün suştan iki kat daha bulaşıcı Delta’nın daha avantajlı olduğunu gösteriyor. Tekrar de, bedenin bağışıklık savunmasına direnme potansiyeli nedeniyle bilim insanları Mu’yu yakından izlemeye devam ediyor.

EN BÜYÜK KAYGI: AŞI DİRENCİ!

Bilim insanları en çok Mu’nun aşı muhafazasına direnmesinden kaygı duyuyor. DSÖ’nün COVID-19 teknik başkanı Maria van Kerkhove, Associated Press’e, varyantın “sahip olduğu mutasyonların kombinasyonu nedeniyle bizi ilgilendirdiğini” söyledi.

Mu, başak proteini (virüsün hücrelerimizi istila etmesini sağlayan yüzeyindeki taç gibisi çıkıntılar ve) için genetik kodundan birkaç anahtar mutasyon taşıyor. Bu mutasyonlar Mu’yu, virüsü nötralize etmek için başak proteini hedefleyen aşılara yahut evvelce hastalığı geçiren bağışıklık sistemleri tarafından üretilen antikorlara karşı dirençli hale getirebilir.

Geçen ay yapılan bir çalışma, bu mutasyonların varlığının Mu’nun “endişe verici bir varyant” olarak yine sınıflandırılmasını gerektirebileceğini öne sürdü. Bu terim, Delta da dahil olmak üzere şimdiye kadarki en tasa verici kimi varyantlar için kullanılıyor. Şimdi hakemden geçmemiş diğer bir çalışma, Mu’nun Pfizer aşısından yahut evvelki bir enfeksiyondan kaynaklanan nötralize edici antikorlara karşı başka kaygı varyantlardan daha dirençli olduğunu buldu.

Fakat, Pfizer aşının virüsün özgün versiyonuna karşı daha iyi müdafaa sağlamasına karşın, Mu varyantını da nötralize edebildiğine dair ispat bulan İtalyan araştırmacılar, Mu’nun “aşı aktifliği için bir telaş olmadığı” sonucuna vardılar.

Virüsün ne kadar yayıldığı göz önüne alındığında, birçok bilim insanı, Mu üzere varyantların ortaya çıkmaya devam etmesini bekliyor.

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıkların evrimini inceleyen profesör Andrew Read, geçtiğimiz ay Insider’a verdiği demeçte şunları söyledi: “Virüsün kendisi hala fenotip değiştiriyor, muhtemelen daha bulaşıcı hale geliyor ve ilaç tedavi rejimlerine ahenk sağlıyor. Kısa vadede duracağını düşünmek için hiçbir neden yok. Umudumuz, kısa vadede azamî bulaşıcılığına yaklaşması.”

Hürriyet