Korona kâbusu tüm dünyada sürerken, tüm dünyada kayıtlı hadiseler 150 milyonu, vefatlar ise 3.1 milyonu geçti. Hindistan ise tarihe geçecek bir sıhhat kriziyle karşı karşıya. Aralık 2019’da, koronavirüsün birinci sefer ortaya çıktığı Çin’de, daha sonra sırasıyla İtalya ve İspanya’da, en son da ABD ve Brezilya başta olmak üzere birçok Güney Amerika ülkesinde pandemi büyük felaketlere yol açtı. Lakin daha evvel hiçbir ülke, 1.3 milyar nüfuslu Hindistan kadar vahim bir tabloyla karşı karşıya kalmadı. Hindistan’daki krizin boyutu öylesine büyük ki, klasik olarak ölülerin yakıldığı ülkede, hayatını kaybedenler için odun dahi bulunamıyor.

MEYYİT YAKMA KUYRUĞU

Amerikan CNN televizyonuna konuşan Yeni Delhi’deki Seemapuri krematoryumunun başındaki Jitender Singh Shunty, “Pandemiden evvel günde 8 ila 10 meyyit yakıyorduk. Şimdilerde bu sayı, günlük 100 ila 120 ortasında değişiyor” diyor. Krematoryumda o kadar uzun kuyruklar var ki, vatandaşlar ölüleri için bilet alıp sıra bekliyorlar” diyor. Yeni Delhi’den yayın yapan CNN muhabiri Clarissa Ward, “Daha evvel hiç bu türlü bir şey görmedim. Kentteki her aile en az bir yakınını kaybetmiş ve herkes yasta” diye konuşuyor.

Hindu inancında ölenler naaşları yakılarak öteki dünyaya yolcu ediliyor. Salgın krizinin akabinde krematoryumlar gece gündüz çalışmaya başladı.

CESETLER ÜST ÜSTE

Halk çaresizlikten, koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden yakınlarını belediyenin gösterdiği birtakım alanlarda gece kendisi yakıyor. Bir meyyitin yakılması için 300 ila 400 kilogram odun gerekirken, halk odun bulmakta dahi zorlanıyor. Vatandaşlar, mevzuyla ilgili orman bakanlığından yardım istiyor. Cenaze otomobilleri ve ambulanslar ölülere yetişemezken, ambulanslarda üst üste yığılan cesetler ile yakınlarını motosikletin üzerinde taşıyanların manzarası yürek burkuyor.

HASTANELERDE YER YOK

Ülkedeki günlük hadise sayıları, son 10 gündür her gün kendi rekorunu kırıyor ve global rekorlara imza atıyor. Hindistan’da dün 386 bin 452 yeni olay kaydedilerek dünyada bir gündeki en yüksek günlük olay görülmüş oldu. Bir gündeki meyyit sayısı ise 3600’ü geçti. Birçok kişi oksijen tüpü bulunmadığı gerekçesiyle hastanelerden geri çevriliyor. Yeni Delhi’de karaborsada bir tüp oksijenin 11 bin 500 TL’ye kadar çıktığı söyleniyor. Yalnızca küçük kentlerde değil, başşehir Yeni Delhi’deki birçok hastanede yataklar dolmak üzere. Kimi yataklarda iki, hatta üç hasta yatmak zorunda kalabiliyor.

TABLO BERBATLAŞABİLİR

Sıhhat çalışanları ve uzmanlar, yetersiz altyapı, düşük test sayısı ve insan faktörü nedeniyle, koronaya bağlı birçok olay ve mevtin kayda geçmediği görüşünde. İşin daha da berbatı, ülkedeki uzmanlar, gerçek sayıların tespit edilenden 30 kat fazla olabileceğini belirtiyor. Bu da yarım milyardan fazla olay manasına geliyor. Ülkedeki toplam hadiseler 19 milyona yaklaşırken, Washington Üniversitesi’nin yakın tarihli bir modellemesine nazaran, olay ve vefatlar mayıs ayının ortasına kadar tırmanabilir. Ve hatta günlük meyyit sayısı, 13 binlere kadar çıkabilir. Aşı üreticisi ülkelerden Hindistan aşı ihracatı durdurdu, lakin kendi nüfusunu aşılayacak kâfi stoğa da sahip değil.

İNGİLTERE’DE HİNT VARYANTI İKİ HAFTADA 8 KATINA ÇIKTI

İngiltere’de, B.1.617’nin genetik olarak farklı yapılarda 3 farklı alt tipi tespit edildi. Üstelik ülkedeki tüm korona olaylarında bu varyantın oranı iki haftada sekiz kat arttı. Şubat ayından bu yana 400 hastada B.1.617 varyantı tespit edilirken, artık toplam hadiselerin yüzde 1.7’si bu kümeden. Sayılar, bu varyantın ülke içinde Güney Afrika ve Brezilya mutasyonlarından daha süratli yayıldığına işaret etse de bunu artan test-tarama oranlarına da bağlayan uzmanlar, B.1.617’nin daha bulaşıcı olduğunu öne sürmek için şimdi delil bulunmadığını söz ediyor.

5 SORU 5 YANIT

1- SALGIN NASIL PATLADI?

Birkaç ay öncesine kadar Hindistan, nüfusuna karşın koronavirüs salgınına karşı görece iyi bir imtihan veriyordu. Pandeminin başlangıcında uygulanan katı sokağa çıkma kısıtlamaları sonrası hadise ve meyyit sayıları, küçük nüfuslu Avrupa ülkelerinin bile altında kalmıştı. Fakat kısıtlamaların kaldırılmasının akabinde seçim kampanyaları ve dini toplanmalar milyonlarca insanı bir ortaya getirdi. Bahar aylarıyla birlikte de olaylarda patlama yaşandı.

2- HİNDİSTAN MUTANTI NEDİR?

Pek çok Hintli gelinen noktadan “çifte mutant” da denilen koronavirüsün B.1.617 isimli mutasyonunu sorumlu tutuyor. Denetim altına alınması güç iki farklı genetik değişimi içerdiği için “çifte mutant” olarak isimlendirilen B.1.617 gerçekte 13 farklı mutasyondan oluşuyor. COVID-19’ın bu versiyonu şu ana dek 17 ülkede görüldü.

3- ARTIŞ MUTANT VİRÜSTEN Mİ?

Ülkedeki hadise patlamasına bu mutasyonun sebep olduğunu söylemek için şimdi erken lakin laboratuvar çalışmaları ile bu varyantın daha bulaşıcı olabileceği tespit edildi. Ülke genelinde, bilhassa başşehir Yeni Delhi’de hayli bulaşıcı olduğu bilinen İngiltere versiyonu da görülüyor. Son değerlendirmeler, olayların yüzde 90’ının Hint mutasyonu olmadığına işaret ediyor.

4- AŞILAR İŞE YARIYOR MU?

Şu kademede Hindistan varyantının aşıları etkisiz bıraktığına ya da hastalığın daha ağır geçmesine neden olduğuna dair delil bulunmuyor. Bu istikamette hem ABD’li hem de İngiliz yetkililer açıklamalarda bulunarak aşıların aktifliğini teyit ettiler.

5- NİÇİN DENETİM EDİLEMİYOR?

1.36 milyar nüfuslu ülkede sıhhat sistemi çökmüş durumda. Hastaneler yatak, ilaç ve oksijen talebine karşılık veremiyor. Bu da ölümlerin her geçen gün artmasına neden oluyor. Ayrıyeten ülkenin büyük bir coğrafyaya yayılmış olması ve bölgeler ortası gelişmişlik farklılıkları da lojistik zorluklara neden oluyor. Dünyanın en büyük aşı üreticisi Hindistan, 1.3 milyarlık nüfusunun neden olduğu devasa iç talebi de karşılayamıyor. Ülkede birinci doz aşılarını olanların oranı yalnızca yüzde 9.

Hürriyet