ZBEÜ’de Prof. Dr. Bülent Ekmekçi danışmanlığında çeşitli mühendislik kısımlarından öğrencilerin oluşturduğu 40 kişilik Grizu-263 Uzay Kadrosu, Türkiye’nin birinci en küçük cep uydusunu (pocketqube) tasarladı. 1992’de Zonguldak Kozlu’da grizu patlaması sonucu hayatını kaybeden 263 madenciyi anmak için ’Grizu 263’ ismini alan takım, 5 santimetrelik cep uydusunu geçen haziran ayında Amerika Birleşik Devletleri’nden uzaya fırlatılmak üzere İskoçya’da bulunan firmaya gönderdi. Cep uydusu, roketle birlikte gönderilecek öbür bir uydunun lisans süreçleri tamamlanmadığı için 14 Ocak’ta planlanan fırlatma gerçekleştirilemedi.
Proje danışmanı Prof. Dr. Bülent Ekmekçi, cep uydusunun mart ayı sonuna kadar SpaceX Falcon 9 roketi ile uzaya fırlatılmasını umut ettiklerini söyledi. Büyük bir heyecanla uydunun uzaya fırlatılmasını beklediklerini anlatan Prof. Dr. Ekmekçi, “Şimdi kesin bir tarih verilmesi için sabırsızlıkla bekliyoruz. Umarız en kısa müddette bütün ülkemizi heyecanlandıracağız. Bu uydu gerçekte büyük uyduların sahip olduğu bütün alt sistemleri içinde barındırıyor. Bir platform olarak düşünebilirsiniz. Örneğin üzerinde bir pasif denetim sistemi var. Kendi bilgisayarı var. Bilgi iletimi ile ilgili sahip olması gereken alt yapı bulunmakta. Tabi bu çalışmamızda çeşitli pasif denetim sisteminin aktifliğini ölçmek maksadıyla hazırlamış olduğumuz bilimsel çalışmaların yanı sıra bir de amatör radyocular için uydumuz üzerinden yere sinyal transferi sağlayacak modüllerimiz de var. Gerçekte bu genel maksatlı uyduların değerli olan noktası bu alt sistemleri barındırması ve büsbütün öğrencilerimizin tasarladığı ve hazırladığı uydu olmasıdır. Farklı faydalı yüklerle önümüzdeki yıllarda yeniden farklı uydularımızı gönderme talihine sahip olmuş olacağız. Benim için en değeri öge bu” dedi.
’YIL ETKİN MİSYON YAPACAK’
Grizu-263 Uzay Kadrosu Kaptanı Çağla Aytaç Dursun da 2016 yılında 8 bireyle başladıkları çalışmalara şu anda 38 öğrencinin iştirakiyle devam ettiklerini söyledi. Gayelerinin öğrenciler olarak şirket kurarak Türkiye’nin savunma ve uzay alanındaki çalışmalarına katkı vermek olduğunu anlatan Dursun, şöyle konuştu:
“Takımımız 2016 yılında ABD’de NASA sponsorluğunda düzenlenen model uydu müsabakasıyla çalışmalarına başladı. 4 farklı projeyi yönetiyoruz şu anda. En değerlisi Grizu 263 ismini verdiğimiz Türkiye’nin birinci cep uydusu. Bunun dizaynını ve üretim kademesi bizler tarafından yerli imkanlar tarafından geliştirdik. Uydumuzu uzaya gönderebilmemiz için muhakkak testler var. Tüm test basamaklarını muvaffakiyetle geçtikten sonra uydumuzu ABD’ye gönderdik. Şu anda fırlatılmayı bekliyoruz. Bundan sonra Türkiye’nin uzay ve savunma sanayine faal işler yapabilmek. Şu an bunun çalışmalarını yürütüyoruz. 4 yıldır birlikte çalıştığımız arkadaşlarımızla şirketleşerek ülkemizin uzay alanında çalışmalar yürütmek istiyoruz. Durmadan çalışmaya devam ediyoruz. Kesin olmamakla birlikte uydumuz mart ayında uzaya gönderilecek. 525 kilometre alçak dünya yörüngesine bırakıldıktan sonra orada vazife yapmaya başlayacak. Yaklaşık 1 yıl etkin misyon yapmasını planlıyoruz. Uydumuz uzayda 4 yıl 8 ay kalacak. Daha sonra vakit içerisinde dünyaya yaklaşarak atmosferde yanıp yok olacak.”
GRİZU 263 EKİBİ YENİ MUVAFFAKİYETLER HEDEFLİYOR
2018 yılında NASA tarafından düzenlenen ’Model Uydu Yarışması’nda, tasarladıkları uyduyu 700 metre yüksekliğe fırlatmayı başararak Manchester Üniversitesi’nin akabinde dünya ikincisi olan ve 16 Haziran 2019’da da tıpkı yarışta İstanbul Teknik Üniversitesinin akabinde dünya ikinciliğini kazanan Grizu-263 ekibi, tasarladıkları küp formunda ki 5x5x5 boyutlarında ve 237 gram tartısındaki 5 santimetrelik cep uydusuyla yeni başarılara imza atmak istiyor. SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılması planlanan cep uydusu Hollanda, Japonya, ABD, İsrail ve Macaristan’da bulunan grupların uydularının yanında Türkiye’yi temsil edecek. Cep uydusu ile alçak dünya yörüngesinde (LEO) amatör frekansta çalışan uyduları dinleme kabiliyeti kazanılacak. Yörüngesine oturduktan sonra üniversitede heyeti sisteme sinyal gönderecek.
Hürriyet
