İngiltere

İngiltere’de toplumsal medya platformlarındaki içerikler üzerindeki murakabenin artırılması konusu Şubat ayında 14 yaşındaki genç bir kızın Instagram’da şiddet içeren manzaralara baktıktan sonra hayatına son vermesinin akabinde gündeme geldi.

Hükümet, medya murakabe kurumu Ofcom’un toplumsal medya platformları üzerindeki teftiş yetkisinin artırılabileceğini açıkladı.

Gelgelelim bu düzenlemenin detayları ve teftiş yetkisinin verileceği kurumun Ofcom olup olmayacağı şimdi katılaşmış değil.

Bahisle ilgili süreç hala devam ediyor. Yapılacak düzenlemeler kapsamında, teknoloji şirketlerinin platformları üzerindeki içeriklerden ve vesair kullanıcıların zararlı içeriklere karşı korunmasından sorumlu tutulması öngörülüyor.

Başkaca, şiddet içeren, terör irtibatlı, siber zorbalık ve evlat istismarı üzere kategorilere girebilecek içeriklerin süratli bir halde kaldırılması talep ediliyor. Buna uymayan şirketlere ise ceza uygulanması da planlanıyor.

Ofcom Lideri Melanie Dawes, Haziran ayında Parlamento’nun Dijital, Kültür, Medya ve Spor Komitesi’nde yaptığı açıklamada, zararlı içerikler konusunda harekete geçmeyen toplumsal medya şirketlerine dava açılması yahut erişimin engellenmesi ihtimallerini safdışı bırakmadıklarını söyledi.

Almanya

Almanya’da NetzDG ismiyle bilinen yasal düzenleme 2018 yılının başında yürürlüğe girdi. Bu yasa, memleket umumunda iki milyondan fazla kayıtlı kullanıcıya sahip teknoloji şirketleriyle ilgili düzenlemeler içeriyor.

Yasa uyarınca, bu şirketlerin platformları üzerinde bölge alan içeriklere yönelik şikayetlerin değerlendirilmesiyle ilgili prosedürler oluşturması, maddelere açıkça terslik taşıyan içeriklerin 24 saat içerisinde kaldırılması ve bu mevzuda attıkları adımlarla ilgili altı aylık raporlar yayımlamaları gerekiyor.

Düzenlemelere uymayanlara ise cezai yaptırım öngörülüyor. Bireyler için azami para cezası 5 milyon, şirketler için ise 50 milyon euro olarak belirlendi.

Yasa kapsamında birinci ceza Temmuz 2019’da Facebook’a kesildi. Hükümet, Almanya’daki platformlarında var olan yasadışı faaliyetlerle ilgili yerinde bildirim yapmadığı için Facebook’a 2 milyon euro ceza verdi.

Facebook ise yasanın muğlak olduğunu ve netleştirilmesi gerektiğini söyleyerek, itiraz etti.

Avustralya

Avustralya, 2015 ve 2019 yıllarında toplumsal medya şirketlerinin içeriklerle ilgili sorumluluklarını tanımlayan ve cezai yaptırımlar öngören yasal düzenlemeler yaptı.

Birinci düzenleme, 2014 yılında televizyon sunucusu Charlotte Dawson’ın Twitter üzerinden maruz kaldığı siber zorbalığın akabinde hayatına son vermesinin akabinde yapıldı.

İnternet Güvenliğinin Artırılması Kanunu kapsamında, eGüvenlik Komiserliği oluşturuldu ve bu komiserliğe, toplumsal medya platformlarından diğerlerine hakaret ya da aşağılama içeren içerikleri kaldırmalarını talep etme salahiyeti verildi. 2018 yılında intikam pornosu da yasa kapsamına alındı.

Bu içerikleri 48 saat içerisinde kaldırılmayan şirketlere 300 bin euroya kadar; içeriği yayınlayan insanlara de 60 bin euroya kadar para cezası verilmesi öngörülüyor.

2. düzenleme de Yeni Zelanda’da Mart 2019’da iki camiye düzenlenen ve toplumsal medyadan canlı yayınlanan akınların akabinde yapıldı.

Nefret Uyandırıcı Şiddet İçeren Materyal Kanunu ile toplumsal medya şirketlerin içerik kaldırma taleplerine uymaması halinde başkanlarına üç yıla kadar mahpus cezası verilmesi öngörülüyor. Ayrıyeten şirketlere de global cirolarının yüzde 10’una kadar para cezası kesilebilecek.

Fransa

Fransa Parlamentosu, Mayıs 2020’de internette nefret söylemini engellemeye yönelik bir yasal düzenleme kabul etti.

Yapılan yeni düzenlemeler kapsamında, 24 saat içerisinde ırk, diyanet, cinsî yönelim ve cinsiyet temelli nefret söyleminin yanı sıra cinsî taciz kapsamına giren içeriklerin kaldırılması isteniyor.

Terör ve evlat istismarı yerlerindeki içeriklerin kaldırılması için öngörülen müddet ise bir saat olarak tanımlanıyor.

Bu içerikleri kaldırmayan toplumsal medya şirketlerine 1,25 milyon euroya kadar para cezası kesilebilecek.

Bu yasa, Fransa’da tartışma yarattı. Hukuk mütehassısları ve söz özgürlüğü ortamında faaliyet gösteren kuruluşlar, bu yasanın hükümete internetteki içerikleri sansürlemek konusunda büyük bir salahiyet yeri tanıdığı eleştirisi yöneltiyor.

Rusya

Rusya’da son birkaç yıl içerisinde internete yönelik bir seri düzenleme getirildi.

Son olarak Kasım ayında yürürlüğe giren düzenlemeler, düzenleyici kurumlara “acil bir durum anında” internetin fişini çekme salahiyeti veriyor. Lakin bunun nasıl uygulanabileceğine dair maddede netlik bulunmuyor.

Bir öteki düzenleme de 2015 yılında yapıldı. Bu düzenlemeyle toplumsal medya şirketlerinin Rus vatandaşlarıyla ilgili donelerin bulunduğu sunucuları Rusya’da tutmaları zarurî hale getiriliyor.

Bu zorunluluğa uymadığı gerekçesiyle LinkedIn’e erişim kapatılırken, Facebook ve Twitter’a da bu zorunluluğa nasıl entegrasyon göstereceklerine dair net bir plan ortaya koymadıkları için para cezası verildi.

Çin

Dünyadaki en katı kısıtlamalar ve düzenlemelerin uygulandığı konumların başında Çin geliyor.

Çin’de Twitter, Google ve WhatsApp üzere sitelere erişim yasağı bulunuyor. Birçok kullanıcı VPN kullanarak, bu yasağı aşmaya çalışıyor.

Bu devlette yüklü olarak Weibo, Baidu ve WeChat üzere Çinli şirketler tarafından geliştirilen toplumsal medya platformları kullanılıyor.

Çin Siber Alem Yönetimi, geçen yıl içerisinde 700’den fazla web sitesini kapattığını ve 10 bine yakın mobil uygulamayı da “temizlediğini” açıkladı. Kapatılanlar arasında yasadışı bahis pratikleri ve sitelerinin yanı sıra zatî dataları çalmak maksadıyla geliştirilen uydurma pratikler da konum alıyor.

Çin’de toplumsal medya platformlarını ve mesajlaşmalarını takip eden ve siyasi açıdan hassas olarak bedellendirilen içerikleri tespit eden 100 binlerce siber polis bulunuyor.

Ayrıyeten, 1989 Tiananmen Meydanı hadisesi kimi tabirlere filtre uygulanıyor ve bu tabirlerin geçtiği içerikler rastgele bir müdahaleye gerek olmadan otomatikman yasaklanıyor. Yasaklı sözler listesi tertipli olarak güncelleniyor.

Avrupa Birliği

Avrupa Birliği (AB), münhasıran terör propagandasını önlemeye yönelik yeni, bir seri kısıtlayıcı tedbir almaya hazırlanıyor.

Böylelikle, toplumsal medya platformlarının radikal fikirlerle ilgili içerikleri bir saat içerisinde kaldırmamaları halinde para cezası kesilmesine imkan tanınması öngörülüyor.

AB’de yürürlükte olan Umum Done Muhafaza Düzenlemesi (GDPR) ile aralarında toplumsal medya platformlarının da bulunduğu teknoloji şirketlerinin kullanıcıların donelerini depolaması ve tasarrufuna yönelik düzenlemeler getiriyor.

AB’de ayrıyeten telif haklarıyla ilgili de sıkı düzenlemeler bulunuyor. Telif haklarının ihlal edilmesi halinde bu içeriği kaldırmayan teknoloji şirketlerine yaptırım uygulanması öngörülüyor.

Toplumsal medya şirketleri

Toplumsal medya konusunda âlemşümul bir kontrol mekanizması bulunmuyor. Umumi olarak devletler kendileri yasal düzenlemelere giderken, toplumsal medya şirketleri de kendi platformlarıyla ilgili kontrolleri yaptıklarını söylüyor.

YouTube, sistemli olarak “uygunsuz içeriklerin” kaldırılmasıyla ilgili dataları içeren şeffaflık raporu açıklıyor.

YouTube, Temmuz-Eylül 2019 devrinde 8,8 milyon medyayı platformundan kaldırdığını ve bunların yüzde 93’ünün konulan filtreler ve algoritmalar sayesinde otomatik olarak silindiğini açıkladı.

Dünya umumunda sakıncalı içerikleri takip etmek için 10 bin kişiyi istihdam eden YouTube ayrıyeten, 3 milyondan fazla kanalı, 500 milyondan fazla tefsiri sildiğini bildirdi.

Instagram ve WhatsApp’ı da bünyesinde bulunduran Facebook, geçtiğimiz aylarda BBC’ye yaptığı açıklamada, siber güvenlik konusunda 35 bin kişilik bir ekibinin olduğunu söyledi.

Facebook, Temmuz-Eylül 2019 periyodunda 30 milyondan fazla içerik konusunda harekete geçtiğini ve bunların 98’inin kullanıcı şikayetlerinden evvel, kendi algoritmaları tarafından tespit edildiğini belirtti.

Hürriyet